Những nét văn hóa trà – cà phê nổi bật tại Malaysia

*Bài viết thuộc sê-ri du lịch Malaysia của chúng tôi. Bạn có thể xem các bài viết liên quan khác về Malaysia tại đây.

Trà là thức uống truyền thống phổ biến nhất tại Malaysia, đặc biệt là trà đen (hồng trà). Trong khoảng 2 thập niên gần đây thì cà phê đang ngày càng trở nên thịnh hành hơn đặc biệt là trong giới trẻ, tuy vậy sản lượng cà phê tại quốc gia này vẫn còn rất hạn chế so với các quốc gia Đông Nam Á láng giềng như Indonesia, Việt Nam hay Thái Lan.

Trà đã được du nhập vào Malaysia từ cách đây nhiều thế kỉ, nhưng đồn điền trà đầu tiên tại đây mới có từ thời thuộc địa Anh vào khoảng năm 1929 tại Cao nguyên Cameron, nay là một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất tại Malaysia bán đảo. Đó cũng chính là khởi đầu của BOH – thương hiệu trà lớn nhất Malaysia hiện nay, chiếm tới 70% sản lượng trà của cả nước này.

1. Teh Tarik – “quốc hồn quốc túy”

Đầu tiên phải nhắc tới món trà sữa nóng, ngọt được coi là thức uống “quốc dân” của Malaysia này.

Bắt đầu xuất hiện tại đây từ sau Thế chiến thứ 2 bởi cộng đồng người nhập cư Hồi giáo Ấn Độ, Teh Tarik chỉ gồm hai thành phần – hồng trà và sữa đặc. Nghĩa đen dịch ra là “trà kéo” – sở dĩ có tên gọi đó là do món trà sữa này được pha bằng cách rót, hay “kéo” trà liên tục bằng 2 tay, từ bình đựng này sang bình đựng khác từ một khoảng cách khá xa – có thể lên tới 1 mét!

Quá trình đó khiến cho trà và sữa được quyện đều với nhau hoàn toàn, gia tăng hương vị, đồng thời tạo ra một lớp bọt đặc trưng trên bề mặt. Nó còn giúp cho trà bớt nóng hơn để thực khách có thể uống được ngay. Nghe mô tả thì chắc các bạn cũng có thể hình dung đây chính là một thức uống thể hiện rõ tay nghề và kĩ năng của người pha chế, bởi thế nên ngày nay ở Malaysia còn có những cuộc tranh tài để chọn ra những “nghệ sĩ kéo trà” giỏi nhất!

Teh Tarik truyền thống vốn được uống vào bữa sáng, đi kèm với Roti Canai – một món ăn đặc trưng khác của ẩm thực Ấn-Mã Lai. Tuy nhiên ngày nay ta có thể thấy nó ở khắp nơi, ngay cả trong những quán cà phê hiện đại thịnh hành với giới trẻ (sẽ được nhắc tới ở cuối bài viết).

Cùng với Nasi Lemak, Teh Tarik đã được Chính phủ Malaysia công nhận là một di sản ẩm thực quốc gia. Không chỉ có vậy, ngày nay với người Malaysia, cụm từ “Teh Tarik” còn mang một nghĩa bóng rộng hơn – tượng trưng cho sự điều hòa xung đột, gìn giữ hòa bình, trân trọng những bản sắc khác biệt của nhau giữa các sắc tộc đối lập tại quốc gia này.

Các kiểu trà nổi bật khác của Malaysia

• Teh Ais: Phiên bản uống lạnh (thêm đá) của Teh Tarik
• Teh O Ais: Trà đen pha với đường và đá, không sữa, uống lạnh

2. Văn hóa Kopitiam

Kopi tiam – dịch ra là “coffee shop” – là một di sản văn hóa bắt nguồn từ cộng đồng người Hải Nam di cư tới Malaysia vào khoảng thế kỉ 19. Đây là nơi mà những người Malaysia gốc Hoa thế hệ trước thường tụ tập ăn sáng và uống cà phê. Những món ăn sáng truyền thống thường được phục vụ tại đây là bánh mỳ nướng phết bơ với mứt dừa kaya, hay quả trứng luộc…

Ngày nay, Kopitiam cũng có thể là những khu ẩm thực thu nhỏ mở cửa từ sáng tới trưa, với rất nhiều quầy đồ ăn Trung Hoa-Mã Lai khác nhau như cơm gà Hải Nam, các món mỳ, laksa…

Những nơi này mang lại cảm giác rất hoài cổ, và là một trong những nét bản sắc truyền thống Malaysia mà chúng tôi rất yêu mến.

Các dạng cà phê truyền thống phổ biến

• Kopi-O: cà phê đen, có đường, uống nóng
• Kopi Peng: cà phê sữa đá
• Kopi Tarik: phiên bản “cà phê kéo” của trà sữa nóng Teh Tarik ở phần 1

3. “Cà phê trắng” Ipoh White Coffee

Đến từ Ipoh – thủ phủ bang Perak, nơi được coi là kinh đô ẩm thực đường phố Quảng Đông ở Malaysia – đây chính là thứ đồ uống đã từng giúp Ipoh được Cẩm nang du lịch Lonely Planet bình chọn là một trong ba thành phố nổi bật nhất về cà phê tại châu Á, bên cạnh Chiang Mai (Thái Lan) và Tokyo (Nhật Bản).

Đặc trưng của món cà phê này là hạt cà phê được rang với bơ thực vật từ dầu cọ, với ít đường hơn so với thông thường hoặc không đường, tạo ra loại cà phê có màu nhạt hơn – bởi thế mới có tên gọi ‘cà phê trắng’. Thường được pha với sữa đặc, Ipoh White Coffee rất hợp với những ai thích dạng cà phê sữa ngọt, thơm béo ngậy, dễ uống.

Sin Yoon Loong là một trong những quán lâu đời nổi tiếng nhất về món cà phê này tại Ipoh.

Ngày nay, cụm từ “cà phê trắng” tại Malaysia được hiểu chung là dạng hạt cà phê rang với bơ thực vật, có ở cả những thành phố khác chứ không chỉ Ipoh.

Thương hiệu nổi tiếng nhất nước này là OldTown White Coffee, hiện đã có trên 200 cửa hàng tại Malaysia và Châu Á-Thái Bình Dương theo mô hình quán cà phê – nhà hàng. Họ thậm chí còn có kế hoạch mở rộng sang cả Việt Nam!

4. Làn sóng mới – Cà phê đặc sản

Như đã nhắc tới ở đầu bài viết, cũng như nhiều nước khác tại châu Á cũng như trên toàn thế giới, văn hóa cà phê hiện đại đang ngày một trở nên thịnh hành với giới trẻ Malaysia – đặc biệt là các dạng cà phê đặc sản (specialty coffee) trong vòng chục năm trở lại đây.

Nếu bạn là một người đam mê cà phê đặc sản thì sẽ có rất nhiều lựa chọn tại những thành phố như Kuala Lumpur hay George Town – Penang. Đặc biệt tại Kuala Lumpur, có một nơi chúng tôi đã thử và rất thích là 103 Coffee tại quận Chow Kit. Từng đoạt nhiều giải thưởng trong các cuộc thi quốc gia và quốc tế, cà phê tại đây không chỉ ngon mà còn có hình thức rất đẹp và sáng tạo!

Những quán cafe / brunch nổi tiếng khác tại Kuala Lumpur

• Khu vực Bukit Bintang: VCR, Feeka Coffee Roasters
• Khu vực Chinatown: Merchant’s Lane, Leaf & Co

Hi vọng những bài viết vừa qua đã giúp bạn đọc có được một cái nhìn tổng quát về ẩm thực Malaysia – bao gồm các món mặn, tráng miệng và đồ uống phổ biến nhất!

Mời các bạn đón đọc bài viết tiếp theo – Những địa chỉ ăn uống nổi bật tại Kuala Lumpur nhé!

*Mọi hình ảnh và nội dung trong bài viết trên là bản quyền của Ẩm Thực Hiện Đại (trừ một số ảnh có ghi chú khác)