Có gì hay tại Di sản UNESCO George Town - Penang?

*Bài viết thuộc sê-ri Malaysia của chúng tôi. Bạn có thể xem các bài viết khác về du lịch và ẩm thực Malaysia tại đây.

Có dịp ghé đảo Penang, Malaysia vào những ngày cuối cùng của năm 2023, chúng tôi đã chuẩn bị tinh thần cho sự đông đúc bởi đây cũng là mùa cao điểm du lịch. Thế nhưng ngoại trừ du khách nội địa thì khách quốc tế dường như không nhiều so với một số điểm du lịch nổi tiếng khác của Malaysia. Tuy có thủ phủ George Town cùng được trao danh hiệu di sản UNESCO với Malacca kể từ 2008, nhưng có lẽ do vị trí xa Kuala Lumpur hơn và tương đối biệt lập, nên Penang ở một mức độ nào đó vẫn chưa bị ảnh hưởng nhiều bởi mass tourism.

Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những thông tin tổng quan về Penang, cũng như những điểm du lịch nổi tiếng nhất tại thủ phủ cổ kính George Town nhé!

Xem thêm: Tổng quan Malaysia – Lịch trình du lịch bở Tây

Mục lục

Tổng quan về Penang

Penang là bang nhỏ thứ 2 của Malaysia và nằm ở phía tây bắc. Tuy có tổng diện tích chỉ hơn 1000 km2 – lớn hơn chỉ chút xíu so với Hà Nội cũ – nhưng đây lại là một trong những bang phát triển nhất về mặt kinh tế của đất nước này.

1. Lịch sử

Penang và thủ phủ George Town chính thức được thành lập vào năm 1786 bởi thuyền trưởng người Anh Francis Light, và là thuộc địa Anh mãi cho tới Thế chiến thứ 2 rơi vào tay Nhật (1941-1945).

Bạn có thể tìm hiểu thêm trong link sau về những mốc lịch sử chính của Malaysia.

**Tượng Francis Light tại Pháo đài Cornwallis** (xem thêm mục dưới)

2. Địa lý

Bang Penang được chia ra làm 2 phía:

Seberang Perai: nằm trên đất liền, thuộc Malaysia bán đảo
Đảo Penang: có diện tích chỉ gần bằng một nửa Seberang Perai nhưng lại là khu vực nổi tiếng nhất khi nhắc đến bang này, với tâm điểm George Town – thủ phủ toàn bang và là di sản UNESCO từ 2008.

Map Penang — Bản đồ 2 phía của bang Penang chụp từ Google Maps

3. Dân cư – Tôn giáo

Penang cũng là bang có mật độ dân số cao nhất tại Malaysia, với tỉ lệ người gốc Hoa và người gốc Mã Lai gần tương đương nhau (41% tính đến 2020). Đạo Hồi vẫn là tôn giáo phổ biến nhất, chiếm hơn 45% dân số.

Một cộng đồng lớn nổi bật tại đây là người Peranakan – hậu duệ của những người Hoa nhập cư sớm tới khu vực dọc eo biển Malacca (bắt đầu từ thế kỉ 15) với người Mã Lai bản địa. Họ có những bản sắc rất riêng về ẩm thực, văn hóa, y phục truyền thống… và đóng góp một phần quan trọng trên nhiều khía cạnh của Penang ngày nay.

Một shophouse của người Peranakan tại Penang ngày nay — Một shophouse cổ kính của **người Peranakan** tại Penang ngày nay

Thủ phủ George Town – Những điểm tham quan chính

1. Tổng quan về George Town

Với những kiến trúc thuộc địa Anh và những ngôi nhà phong cách Trung Hoa cổ kính có từ cuối thế kỉ 18 tới trước Thế chiến thứ 2, George Town đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới kể từ 2008, cùng với phố cổ Melacca gần Kuala Lumpur.

Có vị trí chiến lược nằm sát eo biển Malacca và đất liền, George Town từng là một trung tâm giao thương quan trọng giữa Châu Âu, Trung Đông, Ấn Độ và Trung Quốc trong suốt hơn 500 năm. Sự trao đổi văn hóa kéo dài hàng thế kỷ giữa phương Đông và phương Tây này đã để lại cho George Town một di sản văn hóa giàu có và khác biệt.

Một góc George Town — Sự giao thoa giữa phương Đông và phương Tây được thể hiện ở khắp nơi tại **George Town**

Thế nhưng, trong một quãng thời gian dài kể từ sau Thế chiến thứ 2 mãi cho tới đầu thế kỉ 21, thành phố này từng rơi vào trạng thái suy tàn bởi một số lí do như việc Chính phủ quy định mức giá trần đối với nhà cho thuê. Điều đó đã khiến cho quá trình cải tạo và phát triển đô thị gần như đóng băng – ngược lại hoàn toàn so với Singapore.

Nhưng nhìn từ khía cạnh khác, đó lại chính là “cứu cánh” giúp cho những ngôi nhà cổ tại đây còn tồn tại, và cho tới 2008 khi George Town được phong di sản UNESCO thì các nỗ lực bảo tồn cũng như phát triển du lịch mới bắt đầu được chú ý.

Một trong nhiều căn nhà cổ vẫn còn trong trạng thái suy tàn tại George Town ngày nay — Một trong nhiều căn nhà cổ vẫn còn trong trạng thái khá suy tàn tại **George Town**

Ngày nay, George Town vẫn giữ được một vẻ cổ kính rất hoài niệm, đôi khi khiến ta cảm giác như đang lạc vào một thời đại khác. Một nét gì đó rất giống Chợ Lớn – Sài Gòn của những năm đầu thế kỉ 20 như mô tả trong bộ phim L’amant (“Người tình”), dựa trên tác phẩm nổi tiếng của nữ văn hào Pháp Marguerite Duras. Vẻ đẹp ấy lặng lẽ, chậm rãi, không hào nhoáng, bóng bẩy nhưng vẫn có thể khiến du khách say đắm chẳng muốn rời đi.

George Town với rất nhiều căn nhà di sản cổ kính có từ trước Thế chiến thứ 2 — **Những căn nhà cổ kính có từ trước Thế chiến thứ 2** mang lại cho George Town cảm giác rất hoài niệm

2. Kiến trúc thuộc địa Anh

Lịch sử 171 năm thuộc địa Anh vẫn để lại dấu ấn sâu đậm trên khắp thành phố này, với nhiều công trình kiến trúc quan trọng tồn tại lâu nhất từ cuối thế kỉ 18.

Pháo đài Cornwallis

Nằm ở mũi phía đông của đảo, đây chính là công trình có lịch sử lâu đời nhất tại Penang. Nó được xây bởi chính Francis Light – thuyền trưởng sáng lập ra Penang mà chúng tôi đã nhắc tới phía trên, và được đặt tên theo vị Toàn quyền Charles Cornwallis.

**Pháo đài Fort Cornwallis** nhìn từ bên ngoài

Vé vào cửa hiện là 20 RM (bao gồm 1 đồ uống), tuy nhiên vào thời điểm cuối T12/2023 khi chúng tôi đến thì rất tiếc bên trong đang được trùng tu nên không có gì đặc biệt. Bạn có thể chỉ cần đi bộ ngắm cảnh phía ngoài, dọc theo Cung đường đi bộ sát biển Padang Kota Lama Esplanade rất đẹp cạnh đó để ngắm nhìn các công trình thuộc địa Anh quan trọng khác quanh đây như:

Tòa thị chính thành phố – City Hall
Tòa án cấp cao – Georgetown High, Session and Magistrate Court
Nhà thờ St. George – Nhà thờ Anh giáo đầu tiên ở Đông Nam Á
Khách sạn 5 sao Eastern & Oriental – khách sạn cao cấp đầu tiên của Penang và cho tới nay vẫn là một trong những khách sạn danh giá nhất

**Padang Kota Lama Esplanade** nhìn từ bên trong Pháo đài

**Tháp đồng hồ tưởng niệm Nữ hoàng Victoria** – một biểu tượng khác cạnh đó có từ 1897

Ngoài ra nếu tới khu vực này, bạn hãy để dành bụng để kết hợp ghé ăn món mỳ xào mực rất nổi tiếng của tiệm Hameed Pata Mee Sotong gần đó nhé!

Beach Street

Đây chính là con phố trung tâm thương mại đầu tiên của Penang. Đó là bởi ban đầu nó có vị trí chiến lược nằm ngay sát cảng biển, mãi cho tới cuối thế kỉ 19 khi thành phố được lấn biển và mở rộng.

Một số công trình mang tính lịch sử tại đây là:

Tòa nhà Standard Chartered Bank cũ, nay nằm ở số 2 Beach Street, là ngân hàng đầu tiên tại đây
Tòa nhà HSBC
The Whiteaways Arcade: TTTM có từ 1903, là một trong những TTTM cao cấp đầu tiên tại Đông Nam Á
Tòa nhà Logan
George Town Dispensary 1923: Hiệu thuốc/ dược mỹ phẩm từ 1923

Malayan Railway Building xây từ 1907 — **Malayan Railway Building** xây từ 1907 gần đó

Maison de Poupee - một công trình khá mới nhưng rất đẹp, mang phong cách kiến trúc thuộc địa Anh — **Maison de Poupee** – một công trình mang phong cách kiến trúc thuộc địa Anh khá mới nhưng cũng rất đẹp

3. Những di sản Trung Hoa

Shophouse âm hưởng Âu-Á

Còn được gọi là phong cách “Straits Eclectic”, đây là một kiểu kiến trúc pha trộn Á-Âu, thể hiện rõ nét qua ảnh hưởng phương Tây trong những căn nhà phố thương mại (shophouse) của thương nhân gốc Hoa, được xây dựng trong thời kì hưng thịnh đỉnh cao của Penang cuối thế kỉ 19 – đầu thế kỉ 20.

Dân địa phương ngày nay thường gọi vui đây là phong cách rojak (mởi bạn đọc link sau nếu chưa biết rojak là gì), còn sang chảnh hơn thì ta nói đây là fusion 😀

Những căn shophouse Trung Hoa — Những **shophouse di sản với phong cách “Straits Eclectic”** điển hình tại Penang

Dưới đây là những con phố nổi tiếng nhất với kiểu kiến trúc này:

Muntri Street: con phố từng có nhiều thương nhân gốc Hoa giàu có sinh sống nhất

Một căn shophouse cổ kính trên phố Muntri — **Một shophouse cổ kính trên phố Muntri** đang đóng cửa vào dịp lễ cuối 2023 khi chúng tôi tới

Chùa Hải Nam Thiên Hậu (Hainan Thean Hou) rất đẹp trên phố Muntri — **Chùa Hải Nam Thiên Hậu** (Hainan Thean Hou) rất đẹp tại đây cũng từng được xây bởi các thương nhân gốc Hoa giàu có

Một shophouse di sản khác — Một shophouse di sản cổ kính khác

Love Lane: nằm ngay sát Muntri Street, một trong những truyền thuyết về tên gọi này là bởi đây từng là nơi các thương nhân giàu có nói trên “nuôi” các cô bồ/ vợ hai của mình. Ngày nay đây là con phố có nhiều nhà trọ và nhà hàng, cafe… rất đông du khách.

Những khách sạn, cafe... tại Love Lane vẫn giữ được vẻ cổ kính xinh xắn — Những khách sạn, cafe… tại **Love Lane** vẫn giữ được vẻ cổ kính hoài niệm

Armenian Street: con phố xinh xắn từng là nơi cư trú của cộng đồng thương nhân Armenia (đầu thế kỉ 19) trước khi người Hoa chuyển tới vào giữa thế kỉ 19. Ngày nay, đây là một trong những địa điểm đông du khách nhất tại George Town.
Chulia Street: con phố “Tây ba lô” nhộn nhịp của thành phố, với một chợ đêm diễn ra hàng tối
Kimberly Street: phố ẩm thực nổi tiếng

Phố Armenian — Một góc **phố Armenian** buổi tối

Ngoài ra thì bạn cũng sẽ bắt gặp những shophouse di sản trên ở nhiều nơi khác tại khắp trung tâm George Town. Chúng tôi cũng đã có dịp trọ ở một trong những căn nhà này, và cực kì thích kiến trúc cổ kính ấy.

Căn nhà di sản trên phố Jalan Datuk Koyah nơi chúng tôi thuê trọ airbnb — Căn nhà di sản cổ kính trên phố **Jalan Datuk Koyah** nơi chúng tôi thuê trọ airbnb rất ưng ý

Những công trình gốc Hoa nổi bật khác

Biệt thự Pinang Piranakan

Ngôi biệt thự màu xanh lá được bảo tồn rất đẹp trên phố Church Street này chính là biểu tượng cho sự giàu có của người Peranakan tại Penang ngày trước. Đây từng là nhà của Chung Keng Kwee – ông trùm khai thác quặng thiếc và cũng là người giàu nhất Penang cuối thế kỷ 19. Ngày nay, đây cũng chính là biệt thự – bảo tàng di sản nổi tiếng nhất của George Town. Vé vào cửa là 25 RM.

George Town Mansion - lebuh clarke — **George Town Mansion trên phố Lebuh Clarke** – một bảo tàng khác được vào thăm miễn phí nếu mua vé vào Pinang Peranakan Mansion

Biệt thự Cheong Fatt Tze

Với một mặt tiền xanh da trời đậm hết sức nổi bật, ngôi nhà di sản này còn có tên gọi khác là “Biệt thự xanh da trời” (Blue Mansion). Cũng có từ thế kỉ 19, tòa nhà này từng được sở hữu bởi doanh nhân giàu có Cheong Fatt Tze (Trương Bật Sĩ), với nội thất bên trong rất đẹp và cầu kì. Nơi đây ngày nay là một khách sạn 4 sao, bối cảnh của nhiều bộ phim nổi tiếng, đồng thời cũng có nhiều tour tham quan với hướng dẫn viên dành cho du khách vãng lai.

Mặt tiền Blue Mansion - để đi qua cánh cổng bên phải kia thì bạn phải mua vé hoặc là khách trọ tại đây — Mặt tiền **Blue Mansion** – để đi qua cánh cổng bên phải kia thì bạn phải mua vé hoặc là khách trọ tại đây

Đền gia tộc Khoo Kongsi

Đây là khu đền gia tộc lớn nhất ở Penang. “Kongsi” nghĩa là gia tộc, còn “Khoo” vốn là một trong những thương nhân Trung Hoa giàu có khác – người đã cho xây dựng nơi này năm 1906. Ngày nay nơi đây còn là một bảo tàng. Vé vào cửa 10 RM.

Cầu tàu Chew Jetty/ Tan Jetty

Là một điểm tham quan rất nổi tiếng khác của George Town, Chew Jetty là cầu tàu lớn nhất trong một trong sáu cầu tàu còn sót lại – nơi sinh sống của những dòng họ Trung Hoa gốc Phúc Kiến tới định cư tại Penang từ cách đây hơn một thế kỉ: Chew, Tan, Lee, Yeoh, Lim và New Jetty (cầu tàu mới nhất, gồm nhiều dòng họ khác nhau).

Nơi sinh sống của một số dòng họ Phúc Kiến đầu tiên đặt chân tới Penang — Nơi sinh sống của **một số dòng họ Phúc Kiến đầu tiên đặt chân tới Penang**

Đây là những gia đình nghèo, không đủ khả năng sinh sống trên đất liền nên đã dựng nên những căn nhà gỗ lụp xụp trên mặt nước. Ngày nay, nhiều con cháu của họ hiện vẫn đang sinh sống tại đây.

Chew Jetty ngày nay là nơi đông du khách nhất với nhiều cửa hàng lưu niệm, quán cafe… tấp nập. Cá nhân chúng tôi thích Tan Jetty gần đó hơn – vắng lặng, yên tĩnh và cảm giác thật hơn nhiều. Những cầu tàu còn lại thì có vẻ như không có gì đặc biệt.

Tại đây có một bức họa đường phố nổi tiếng của Penang - Folklore by the sea — Tại đây còn có một bức họa đường phố nổi tiếng Penang – **“Folklore by the sea”**

Tan Jetty gần đó yên tĩnh và vắng lặng hơn — **Tan Jetty** gần đó yên tĩnh và thật hơn

Bảo tàng Sun Yat-sen (Tôn Trung Sơn)

Đây từng là nhà của bác sĩ Tôn Trung Sơn – nhà cách mạng, người sáng lập nên Trung Hoa Dân Quốc. Đây là điểm dừng đầu tiên trên con đường di sản Tôn Trung Sơn, kết nối hơn chục địa điểm gắn liền với tên tuổi của ông tại Penang.

4. Nghệ thuật đường phố

Sau năm 2008 khi George Town được trao danh hiệu UNESCO, trong chiến lược tạo nên một diện mạo sống động mới cho thành phố để phát triển du lịch, chính quyền Penang đã tổ chức cuộc thi nhằm chọn ra một dự án nghệ thuật tiêu biểu đại diện cho bản sắc địa phương. Dự án thắng giải là một sê-ri tác phẩm nghệ thuật đường phố được uốn hết sức khéo léo từ những thanh thép mỏng, mỗi tác phẩm lại kể lên một câu chuyện thú vị riêng, gắn liền với văn hóa và đời sống của người dân bản địa.

Cho tới ngày nay, đã có tất cả là hơn 50 tác phẩm bằng thép này trên khắp George Town. Để cảm nhận được hết cái hay của chúng, bạn cần đi chậm lại để đọc kĩ những dòng chữ mô tả trên đó, hoặc dùng điện thoại scan mã QR bên cạnh. Một khi hiểu được câu chuyện đằng sau thì bạn sẽ thấy chúng hết sức thú vị!

Một trong những tác phẩm bằng thép nổi tiếng trên phố Muntri về nhà thiết kế thời trang nổi tiếng thế giới Jimmy Choo — **Một trong những tác phẩm bằng thép nổi tiếng trên phố Muntri về Jimmy Choo** – nhà thiết kế thời trang nổi tiếng thế giới đến từ Penang

Những tác phẩm trên chính là tiền đề cho nhiều dự án văn hóa – nghệ thuật đường phố khác của Penang sau đó, điển hình là những bức tranh tường “mural” – một trong những nét thú vị và thu hút du khách nhất của thành phố ngày nay.

Tác giả nổi tiếng nhất của những bức tranh tường này là họa sĩ người Lithuania – Ernest Zacharevic. Điểm độc đáo của chúng là thường được kết hợp với một vật thể thực – ví dụ cái ghế, chiếc xe đạp… để tăng thêm phần sống động.

Tác phẩm "Kids on bicycle" của Ernest Zacharevic trên phố Armenian — Tác phẩm **“Kids on bicycle” của Ernest Zacharevic** trên phố Armenian

Boy on Motorbike - một tác phẩm nổi tiếng khác của anh — **“Boy on Motorbike”** – một tác phẩm nổi tiếng khác của anh gần đó

Ngày nay, với hàng trăm tác phẩm nghệ thuật đường phố hiện diện ở khắp mọi nơi, từ những con phố du lịch nổi tiếng nhất như Armenia và Muntri cho tới những con hẻm nhỏ cũ kĩ xập xệ, có lẽ cũng không quá nếu ta gọi George Town là một “bảo tàng ngoài trời” của nghệ thuật đường phố. Đi tìm chúng cũng vui giống như “đi tìm kho báu” vậy! Nếu hứng thú bạn có thể tới Văn phòng du lịch George Town (Tourist information centre) để lấy một cuốn bản đồ nghệ thuật đường phố miễn phí, hoặc tra trên Google Maps với cụm từ “street art George Town” để biết vị trí của những tác phẩm nổi tiếng nhất.

Tác phẩm **“Brother & Sister on a Swing”**

Là những người yêu nghệ thuật đường phố nên chúng tôi rất thích khía cạnh này của George Town. Nếu cùng chia sẻ sở thích này, các bạn có thể theo dõi một tài khoản Instagram khác của chúng tôi, nơi chúng tôi chia sẻ những bức họa đường phố thú vị ở khắp nơi trên thế giới mà chúng tôi có dịp đi qua.

**“Boy on Chair”** – một tác phẩm nổi tiếng khác của Ernest Zacharevic

Hin Bus Depot

Đây là một địa điểm đáng chú ý khác dành cho những fan của nghệ thuật đường phố. Từng là một bến xe buýt cũ, khu này đã được cải tạo lại thành một trung tâm triển lãm – nghệ thuật trong nhà và ngoài trời, nhờ dự án Urban Xchange 2014.

Ngày nay tại đây có nhiều cửa hàng, cà phê, ki-ốt bán đồ ăn và các tác phẩm nghệ thuật thú vị. Ngoài ra còn có một phiên chợ cuối tuần.

Phố cổ George Town - di sản Unesco tại Penang nổi tiếng với những kiến trúc cổ kính, nghệ thuật đường phố và ẩm thực — Những bức họa đường phố thú vị có ở khắp nơi tại **George Town**

5. Các điểm tham quan đáng chú ý khác

Tháp Komtar

Là tòa tháp cao nhất Penang, đây là một trong những điểm du lịch, mua sắm và giải trí nổi tiếng nhất tại George Town. Nổi bật nhất tại đây là:

Rainbow Skywalk: đài quan sát sàn kính hình chữ U với view toàn cảnh cực đẹp xuống cả Penang và biển.
TopView Restaurant & Lounge – nhà hàng/bar có view cao nhất Penang
The Gravityz: đường zipline 90m vòng quanh tòa tháp, dành cho những ai ưa cảm giác mạnh
Hoạt động phù hợp trẻ nhỏ: The TOP Penang Theme Park, Jurassic Research Centre, The Top Boutique Aquarium, Tech Dome

**Tháp Komtar** sừng sững rất dễ nhận thấy ở khắp nơi tại trung tâm George Town

Khu Gurney ven biển

Đây là một khu vực mua sắm – giải trí – ẩm thực nổi tiếng khác của George Town, với các TTTM như Gurney Paragon và Gurney Plaza. Ở đây còn có một chợ đêm khá lớn và đông khách, đáng đi mà chúng tôi sẽ nhắc tới trong bài viết sau “Ăn gì tại Penang”.

Đền Ấn Độ giáo Arulmigu Balathandayuthapani

Là một trong những ngôi đền Hindu cổ nhất Malaysia, nơi đây nằm trên một ngọn đồi, ẩn mình giữa rừng cỏ cây xanh tốt. Bạn sẽ cần phải leo 513 bậc để lên đến đỉnh, cao hơn cả Động Batu nổi tiếng gần Kuala Lumpur.

Đền là nơi thờ cúng Thần Murugan – vị thần chiến tranh của đạo Hindu, từ trên đây ta sẽ có được tầm nhìn toàn cảnh Penang rất đẹp. Bởi vậy nên tuy nằm hơi xa trung tâm George Town nhưng đây vẫn là một điểm du lịch khá nổi tiếng đặc biệt là vào Lễ hội Thaipusam hàng năm, diễn ra từ giữa tháng 1 đến giữa tháng 2.

Nhà thờ Hồi giáo Kapitan Keling Mosque

Là công trình Hồi giáo nổi bật nhất của George Town, có từ thế kỉ 19 với mặt tiền rất đẹp, và vị trí thuận tiện ngay trong trung tâm thành phố.

Câu hỏi thường gặp

1. Đi Penang mùa nào đẹp nhất?

Đó là từ tháng 12 đến tháng 3 khi thời tiết khô ráo và mát mẻ nhất. Chi tiết tại phần sau trong bài viết tổng quan du lịch Malaysia.

2. Nên đi bao nhiêu ngày?

Theo quan điểm cá nhân của chúng tôi, những cái hay nhất của George Town/ Penang đến từ những điều bình dị nhất: Những tòa nhà di sản cổ kính mang ý nghĩa lịch sử, nghệ thuật đường phố thể hiện nhiều khía cạnh thú vị của đời sống bản địa, cùng ẩm thực rất ngon và đa dạng. Cũng bởi thế nên bạn đừng vội vàng khi tới đây, hãy dành cho hòn đảo này ít nhất là 3-4 đêm với một tâm thế thư giãn thì mới có thể cảm nhận được cái hay, cái đẹp của nó.

Cá nhân chúng tôi đã ở đây 4 đêm mà vẫn không chán và cũng vẫn tiếc là chưa đi được hết những điểm nổi tiếng nhất trên đảo, nên tôi nghĩ 5 đêm sẽ là đẹp nhất. Bạn hãy nhớ Penang không chỉ có mỗi George Town. Vẫn còn rất nhiều nơi thú vị khác mà chúng tôi sẽ nhắc tới trong bài viết sau – Phần 2 của Du lịch Penang!

XEM NHỮNG BÀI VIẾT KHÁC VỀ MALAYSIA

*Mọi hình ảnh và nội dung trong bài viết trên là bản quyền của Ẩm Thực Hiện Đại.

Có gì hay tại Di sản UNESCO George Town – Penang?