*Bài viết thuộc sê-ri du lịch và ẩm thực Alsace, Pháp
Kaysersberg là một trong những ngôi làng cổ xinh đẹp nhất tại Alsace, bên cạnh Colmar (thành phố lớn thứ 3 toàn vùng), Riquewhir, Ribeauvillé và Eguisheim.
Từng được người Pháp bình chọn là ngôi làng được yêu thích nhất vào năm 2017, Kaysersberg không chỉ có những nét truyền thống đặc trưng Alsace, mà còn mang những điểm đặc sắc rất riêng mà các bạn sẽ thấy trong bài viết dưới đây. Bản thân chúng tôi cũng đặc biệt thích nơi này, và coi Kaysersberg là một trong những điểm dừng bắt buộc phải ghé trên Con đường rượu vang Alsace.
Đây cũng chính là nơi Anthony Bourdain – vị đầu bếp/ tác giả/ ngôi sao truyền hình có tầm ảnh hưởng rất lớn người Mỹ – dành những ngày cuối đời. Tại Việt Nam, chắc hẳn các bạn vẫn nhớ tấm hình cựu tổng thống Obama thưởng thức bún chả Hà Nội vào năm 2016 – người dẫn đường và bạn đồng hành với ông trong bức hình đó không ai khác chính là Anthony Bourdain.
Với một tình yêu rất lớn dành cho đất nước và con người của chúng ta, ông đã góp phần không nhỏ giúp quảng bá Việt Nam trên bản đồ ẩm thực và du lịch thế giới, với 8 tập phim về Việt Nam trong 3 sê-ri truyền hình khác nhau: A Cook’s Tour, No Reservations và Parts Unknown.
Bài viết dưới đây của chúng tôi cũng chính là một bài tưởng niệm dành tặng ông – một hình tượng đã chạm vào trái tim và tạo cảm hứng cho bao người yêu ẩm thực và du lịch trên toàn thế giới.
1. Tổng quan – Lịch sử Kaysersberg
Kaysersberg được nhắc đến lần đầu tiên trong sử sách vào năm 1227, khi Lâu đài Kaysersberg – một di tích rất đẹp nay vẫn còn tồn tại mà chúng tôi sẽ nhắc tới ở dưới – thuộc về tay Hoàng đế La Mã Thần thánh Frederick II. Đó cũng chính là nguồn gốc của chữ Kaysersberg – trong tiếng Đức nghĩa là “Ngọn núi của Hoàng đế”.
Tương tự các vùng còn lại của Alsace, Kaysersberg có một lịch sử đầy biến động và phức tạp về mặt chính trị:
- Từ thời Trung cổ cho tới thế kỉ 16 là thời kì hưng thịnh của Kaysersberg, đặc biệt là khi rượu vang Alsace ngày càng trở nên nổi tiếng khắp Đế chế La Mã, Quần đảo Anh và các vùng Bắc Âu bởi chất lượng cao.
- 1618-1648: Cuộc chiến 30 năm tàn khốc tại châu Âu, kết thúc với việc Kaysersberg và đa phần Alsace thuộc về Pháp.
- Thế kỉ 19-20: Như đa phần Alsace ngày nay, Kaysersberg nhiều lần bị luân chuyển giữa 2 bàn tay của Pháp và Đức, chỉ hoàn toàn thuộc về Pháp sau Thế chiến thứ 2.
2. Xem gì tại Kaysersberg
Trong số những ngôi làng cổ nổi tiếng nhất dọc Con đường rượu vang Alsace., nếu không tính Colmar – thành phố lớn thứ 3 toàn Alsace chỉ sau Strasbourg và Mulhouse, thì Kaysersberg và Ribeauvillé lớn hơn một chút so với Riquewihr và Eguisheim.
Tại Kaysersberg ngày nay vẫn tồn tại nhiều kiến trúc có lịch sử hàng thế kỉ, nơi cổ nhất có từ tận thế kỉ 13.
Sông Weiss – Pont Fortifié
Một trong những điểm gây ấn tượng đầu tiên với chúng ta khi bước vào làng là con sông Weiss nhỏ xinh thơ mộng dài 15 dặm – “huyết mạch” của Kaysersberg.
Bắc qua sông là một cây cầu kiên cố – “Pont Fortifié”. Cầu được xây từ 1514 để thay thế chiếc cầu gỗ trước đó như một công trình phòng thủ, đi kèm một bức tường bảo vệ và một nhà ngục nhỏ bên cạnh (nay là một nhà nguyện).
Từ Pont Fortifié, bạn hãy rẽ trái và đi bộ men theo Rue des Forgerons – con phố nhỏ xinh men quanh sông Weiss, nơi có rất nhiều góc chụp đẹp và thơ mộng.
Phía bên kia sông là một công trình cổ có giá trị quan trọng nổi bật khác – Nhà nguyện Oberhof, còn được gọi là “Notre-Dame du Scapulaire”. Xây từ 1391, đây là một trong những di tích còn sót lại sau bao cuộc chiến tranh, được xếp hạng di tích lịch sử (”Monument historique”) tại Pháp kể từ 1946.
Lâu đài Kaysersberg
Đã được nhắc tới ở mục “Lịch sử” phía trên, Château de Kaysersberg (còn được gọi là Schlossberg) chính là biểu tượng nổi tiếng nhất của Kaysersberg.
Với vị trí chiến lược nằm trên đồi cao với tầm nhìn rộng bao phủ toàn vùng lân cận, Lâu đài Kaysersberg từng là một công trình rất quan trọng về mặt quân sự. Ngày nay tại đây tuy chỉ còn tồn tại một phần di tích nhưng vẫn hết sức ấn tượng. Lâu đài đã được Bộ Văn hóa Pháp xếp hạng di tích lịch sử (”Monument historique”) từ năm 1841.
Từ Rue des Forgerons ta chỉ phải leo một đoạn ngắn là lên đến đây, đường đi lên khá dễ với những người có sức khỏe tốt. Khi tới nơi, nếu có thể bạn hãy leo tiếp 100 bậc thang xoắn để lên tới đỉnh tháp, với view rất đẹp nhìn xuống toàn vùng (không mất phí).
Albert Schweitzer: Nhân vật nổi bật nhất của Kaysersberg
Trên khắp dọc đường, nếu để ý bạn sẽ thấy nhiều tấm biển được gắn với những câu trích dẫn rất hay và ý nghĩa.
Chúng đến từ người con nổi tiếng nhất của Kaysersberg: Tiến sĩ Albert Schweitzer (1875–1965) – vị triết gia lỗi lạc kiêm nhạc sĩ và bác sĩ từng đoạt giải Nobel Hòa Bình năm 1952.
Ngôi nhà nơi ông sinh ra nay là Bảo tàng Centre Schweitzer.
Ngoài ra, nếu bạn là người đam mê hiking hoặc yêu các di tích lâu đài cổ thì trong phạm vi thung lũng Kaysersberg xung quanh còn một số điểm đáng chú ý như:
- Rocher des Corbeaux: đỉnh núi có tầm nhìn đẹp nhất xuống toàn vùng, cách Lâu đài Kaysersberg khoảng 1,7km (40 phút leo ở mức độ tương đối khó).
- Các di tích Lâu đài Lupfen-Schwendi, Lâu đài Reichenstein (thuộc làng Kientzheim ngay cạnh, dễ dàng đi bộ), Lâu đài Wineck (thuộc làng Katzenthal, 30 phút lái xe)
Nhà thờ Sainte-Croix
Là công trình tôn giáo quan trọng nhất của Kaysersberg, Église Sainte-Croix – Nhà thờ Thánh giá – được xây từ giữa thế kỉ 12 cho tới thế kỉ 16. Hầu hết những gì chúng ta được thấy ngày nay có từ thế kỉ 15, ngoại trừ cánh cổng phía Tây theo phong cách kiến trúc La Mã tráng lệ được cho là có từ tận thế kỉ 13.
Bên trong nhà thờ có một số tác phẩm nghệ thuật quan trọng đáng chú ý, như bàn thờ bằng gỗ được điêu khắc bởi Jean Bongart từ 1518, đàn organ Waltrin từ thế kỉ 18, và những tấm cửa sổ kính màu từ thế kỉ 19.
Phía trước Église Sainte-Croix chính là Quảng trường trung tâm, nơi có đài phun nước tưởng niệm Hoàng đế Constantine.
Ngoài ra, trên đường xuống tới đây từ Lâu đài Kaysersberg, bạn hãy để ý ngắm một số công trình lịch sử khác có từ thế kỉ 16 như:
- Tòa thị chính của thị trấn – Hôtel de ville theo phong cách Phục hưng
- Nhà nguyện Saint-Michel
Nhà thờ Sainte-Croix nằm trên trục đường chính Général de Gaulle. Dọc con đường này là rất nhiều ngôi nhà cổ kính xinh xắn với kiến trúc “nửa gỗ” đặc trưng Alsace: Khung gỗ lộ ra ngoài, phần tường còn lại được trát gạch vữa và sơn đầy màu sắc:
Thời điểm chúng tôi đến vào một ngày đầu xuân tháng 5 thì các loài hoa phong lữ đầy màu sắc vẫn chưa nở rộ, nhưng nếu bạn đến vào mùa hè thì sẽ thấy chúng khắp nơi, đặc biệt là trên các bậu cửa sổ.
Nếu bạn có hứng thú với các ngành nghề thủ công truyền thống, hãy rẽ vào Xưởng thủy tinh Verrerie de Kaysersberg cũng nằm trên trục đường này. Tại đây, bạn sẽ được ngắm các nghệ nhân chế tác ra những sản phẩm bình thủy tinh thủ công rất đẹp (miễn phí).
3. Vùng thung lũng nổi tiếng về rượu vang
Bảy phân loại Grand Cru
Nằm trên Con đường rượu vang trải dài hơn 170km nổi tiếng của Alsace, toàn bộ khu vực thung lũng Kaysersberg (bao gồm Kaysersberg và 4 làng xung quanh Kientzheim, Sigolsheim, Katzenthal, Ammerschwihr) có tất cả 7 “terroir” được phân loại AOC Alsace Grand Cru – chiếm tổng số 51 Grand Cru của toàn Alsace.
*Grand Cru là thuật ngữ trong ngành rượu vang Pháp – phổ biến tại các vùng như Burgundy, Alsace và Champagne – dùng để chỉ những dòng vang có chất lượng cao cấp nhất. Có sự khác biệt về khái niệm cụ thể của “Grand Cru” tại mỗi vùng, nhưng riêng tại Alsace thì chính xác là nó nhằm chỉ 51 “terroir” (vùng đất) được trời phú cho khí hậu, thổ nhưỡng…vượt trội, kết hợp với những yếu tố khác như kinh nghiệm của người trồng…, tạo nên thành quả là những chai vang tuyệt vời.
Trong số 7 Grand Cru này, nổi tiếng nhất là Schlossberg – terroir đầu tiên được trao Grand Cru của Alsace vào năm 1975, và Kaefferkopf – terroir cuối cùng (thứ 51) của Alsace được trao Grand Cru năm 2007.
Nếu bạn hứng thú muốn tìm hiểu thêm về vang Alsace – một trong những vùng đất nổi tiếng nhất về rượu vang của Pháp, xin mời đọc bài viết dưới đây của chúng tôi từ kiến thức và góc nhìn của người bản địa:
Xem thêm: Kiến thức cơ bản về vang Alsace-Pháp cho người mới bắt đầu
Một vài thông tin thú vị khác dành cho người yêu vang:
- Phân loại Grand Cru vốn đa phần tôn vinh những chai vang đến từ một giống nho duy nhất, tuy nhiên riêng Grand Cru Kaefferkopf (tại Ammerschwihr) lại có thể là sự kết hợp từ 4 giống nho khác nhau – Gewurztraminer, Riesling, Pinot Gris và Muscat.
- Làng Kientzheim (sát Kaysersberg) là nơi có Trụ sở chính của Confrérie Saint-Etienne, một trong những hiệp hội rượu vang lâu đời nhất ở Pháp có lịch sử từ thế kỉ 14.
Các nhà sản xuất nổi tiếng nhất
- Domaine Paul Blanck: Lịch sử từ 1610 với 5 dòng Grand Cru
- Domaine Jean-Baptiste Adam (15 thế hệ): nổi tiếng với Grand Cru Kaefferkopf
- Bernard HAAS & Fils: nổi tiếng với Grand Cru Schlossberg
- Kuentz-Bas: lịch sử 200 năm
Tại đa phần các nơi này bạn đều có thể vào tham quan và nếm thử một số dòng vang miễn phí (đôi khi cần đặt hẹn trước), hoặc đăng kí các buổi thử rượu mất phí để được nghe giải thích chi tiết cũng như thử những dòng cao cấp hơn.
4. Ăn gì tại Kaysersberg
Đầu bếp “ngôi sao” Olivier Nasti
Nói đến bức tranh ẩm thực Kaysersberg thì không thể không nhắc đến Olivier Nasti – vị đầu bếp “ngôi sao” nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng lớn nhất.
Từng đoạt nhiều danh hiệu cao quý trong đó có Meilleur Ouvrier de France (2007), Gault & Millau d’Or (2009)…, ông là chủ nhân của 2 nhà hàng nổi tiếng nhất Kaysersberg, nằm trong khuôn viên Khách sạn Le Chambard có mặt tiền màu đỏ nổi bật – nơi trọ của Anthony Bourdain (ngôi sao truyền hình nổi tiếng chúng tôi đã nhắc tới ở đầu bài viết) trong những ngày cuối đời:
- La Table d’Olivier Nasti: Nhà hàng 2 sao Michelin
- La Winstub Du Chambard (Michelin Bib Gourmand): Winstub là dạng nhà hàng kết hợp pub bình dân kiểu Alsace. Với giá mềm hơn nhiều so với nhà hàng 2 sao ở trên, đây là nơi bạn có thể thử các đặc sản truyền thống Alsace như Baeckeoffe (thịt hầm với khoai tây và hành), Choucroute (dưa cải muối ăn với các loại xúc xích, thịt hun khói và khoai tây luộc), Zwiebelkuchen (một dạng bánh quiche), Presskopf (thịt đông), cá hồi sốt vang trắng…
Xem thêm: Tất cả những gì cần biết về Cẩm nang Michelin
Những địa chỉ uy tín khác
- La Vieille Forge (Michelin Bib gourmand): Ẩm thực truyền thống kết hợp hiện đại trong một ngôi nhà có từ thế kỉ 16, với một thực đơn rượu vang được tuyển chọn kĩ càng.
- Micro-Brasserie Bisaiguë: Quán bia thủ công nổi tiếng với nhiều loại bia tự làm, ngoài ra cũng có vang theo ly và một số món ăn nhẹ. Không gian rộng rãi gồm cả trong nhà và ngoài trời.
- La Table Alsacienne: quán kem nổi tiếng nhất Kaysersberg với nhiều hương vị tự nhiên, ít ngọt – luôn có một hàng dài xếp hàng bên ngoài. Đây cũng là một cửa hàng bán nhiều sản phẩm bánh ngọt truyền thống Alsace.
5. Đến Kaysersberg khi nào và bằng cách nào?
Tương tự những ngôi làng nổi tiếng khác của Alsace, bạn có thể tham khảo phần này trong một bài viết trước của chúng tôi tại đây.
6. Những điểm du lịch nổi tiếng khác gần Kaysersberg
Đa phần du khách thường kết hợp ghé Kaysersberg trong một lịch trình tham quan Alsace ít nhất 5 ngày.
Dưới đây là những điểm nổi tiếng phải ghé khác trong khu vực – bạn hãy click vào link để đọc các bài viết chi tiết của chúng tôi:
- Con đường rượu vang Alsace với Colmar, Riquewhir, Ribeauvillé và Eguisheim
- Thủ phủ Strasbourg và thành phố lớn thứ 2 Alsace – Mulhouse
- Vosges – Dãy núi nổi tiếng nhất Alsace
- Freiburg im Breisgau – “hòn ngọc Rừng Đen” miền Tây Nam Đức
