*Bài viết thuộc sê-ri du lịch và ẩm thực Alsace, Pháp
Khi nói đến Alsace – miền đất thuộc đông bắc Pháp nổi tiếng về vang trắng và những ngôi làng cổ xinh đẹp, một trong những cái tên được yêu thích nhất với du khách quốc tế, trong đó có cá nhân tôi, chính là Riquewhir.
Phát âm tiếng Việt là “Rích-via” theo tiếng địa phương Alsatian, đây là một trong những điểm dừng bắt buộc phải ghé trên Con đường rượu vang (“Route des vins”) nếu bạn đang lên kế hoạch tới Alsace.
Riquewhir có lẽ là một trong những ngôi làng đầy màu sắc nhất của Alsace, bên cạnh một số làng khác như Ribeauvillé, Kaysersberg hay Eguisheim. Nếu bạn có sở thích chụp hình, thì cũng không quá nếu nói chỉ cần giơ máy lên là sẽ “auto” có tấm ảnh đẹp!
Alsace cũng chính là quê hương của Loic, bởi vậy bài viết này – cũng như mọi bài khác của Ẩm Thực Hiện Đại về Alsace và nước Pháp nói chung – sẽ không chỉ là chia sẻ và cảm nhận từ một du khách (là tôi), mà còn có rất nhiều kiến thức và góc nhìn của người bản địa.
1. Tổng quan – Lịch sử Riquewhir
Ngôi làng này có nguồn gốc từ thời La Mã, cách đây hơn một thiên niên kỷ. Theo các tài liệu sử sách, cái tên Riquewhir lần đầu được nhắc tới là vào năm 1049.
Sau đó cho tới đầu thế kỉ 14, Riquewhir nằm dưới trướng cai trị của các Bá tước Horbourg. Họ đã cho xây dựng những pháo đài, tường thành đầu tiên tại đây vào năm 1291. Một phần của di tích đó vẫn còn tồn tại cho tới tận ngày nay (chi tiết ở phần dưới).
Năm 1324, Riquewhir bị Bá tước Horbourg bán lại cho gia tộc Wurttemberg. Các Bá tước Wurttemberg-Monbéliard nắm quyền cai trị Riquewhir mãi cho tới thế kỉ 18.
Tương tự các phần còn lại của Alsace, Riquewhir có một lịch sử chính trị rất phức tạp và đầy biến động. Tới thế kỉ 19-20, vùng đất này nhiều lần bị luân chuyển giữa hai bàn tay của Pháp và Đức, chỉ thực sự vĩnh viễn thuộc về Pháp sau Thế Chiến thứ 2.
Tuy nhiên, khác với nhiều vùng Alsace khác, Riquewhir đã may mắn gần như không bị phá hủy chút nào bởi bom đạn Thế Chiến thứ 2 nhờ vào vị trí tương đối biệt lập – nằm trong một thung lũng nhỏ, được bao bọc xung quanh bởi các đồi trồng nho. Bởi thế nên cho tới tận ngày nay, nơi đây vẫn tồn tại nhiều công trình kiến trúc giàu giá trị lịch sử từ cách đây hàng thế kỉ.
Gần đây nhất vào năm 2014, Riquewhir đã không may phải hứng chịu một đám cháy lớn ngay trong khu vực trung tâm, khiến nhiều ngôi nhà cổ bị phá hủy (hiện tại đã được khôi phục lại).
2. Xem gì tại Riquewhir
Một trong những điểm cá nhân tôi thích về Riquewhir đó là ngôi làng này có một khu trung tâm cổ (Old Town) rất xinh xắn và nhỏ gọn, dễ dàng đi bộ lang thang để khám phá chỉ trong khoảng 2h đồng hồ (có thể lâu hơn nếu bạn muốn dừng lại để thưởng thức rượu vang, ẩm thực..).
Về cơ bản thì khu trung tâm này là một hình chữ nhật, được cắt đôi theo chiều dọc bởi trục đường chính General de Gaulle. Hai bên đường là các ngôi nhà cổ kính đặc trưng Alsace, những cửa hàng dành cho du khách và những con hẻm nhỏ dẫn tới bức tường thành cổ bao bọc quanh làng.
Tiếp đó là những đồi trồng nho trên cao, với tầm nhìn rất đẹp và rộng xuống toàn Riquewhir và đồng bằng Alsace cho tới tận nước Đức.
Hotel de Ville/ Quảng trường Fernand Zeyer
“Hotel de Ville” trong tiếng Pháp có nghĩa là Tòa thị chính (không phải là “khách sạn” như dễ nhầm tưởng bởi chữ “hotel” trong tiếng Anh). Có từ năm 1809 và là một công trình kiến trúc mang phong cách tân cổ điển, đây chính là cửa ngõ bước vào trung tâm Riquewhir.
Cạnh đó là Quảng trường Fernand Zeyer, nơi chợ Giáng sinh nổi tiếng của làng diễn ra vào tháng 12 hàng năm. Đây cũng chính là điểm dừng nếu bạn tới Riquewhir bằng xe bus (xem hướng dẫn kĩ hơn ở cuối bài viết).
Trục đường chính General de Gaulle
Là “xương sống” của trung tâm Riquewhir, nơi đây – cùng với các làng Ribeauvillé và Eguisheim – được coi là đã tạo cảm hứng cho nhiều cảnh của bộ phim hoạt hình Disney “Người đẹp và quái vật”.
Dọc con đường này là rất nhiều ngôi nhà cổ kính có từ thời Trung cổ tới thời Phục hưng (thế kỉ 14-17), với phong cách kiến trúc “nửa gỗ” (half-timbered) đặc trưng Alsace: Khung gỗ lộ ra ngoài, phần tường còn lại được trát gạch vữa và sơn đầy màu sắc.
Tọa lạc tại số 14 chính là một trong những ngôi nhà cổ phong cách Alsace cao nhất của toàn vùng. Với chiều cao 25m, nó được ghép lại từ 2 căn nhà riêng biệt có lịch sử từ 1561, với một màu vàng nhạt khá nổi bật mà bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy.
Ngay cạnh đó, tại số 16 là một ngôi nhà trước đây từng là Bảo tàng Hansi – họa sĩ gốc Alsace nổi tiếng với những bức họa biểu tượng đặc trưng Alsace (1873-1951), nay đã đóng cửa (còn một địa điểm khác tại Colmar).
Như đã nói ở trên, con đường General de Gaulle này chính là nơi bạn chỉ cần giơ máy lên là sẽ có được những tấm hình đẹp, đặc biệt là vào xuân hè khi các loài hoa nở rộ. Nếu như hè là mùa của hoa phong lữ (geranium) thì xuân là mùa của hoa tử đằng (wisteria).
Nhưng cũng đừng chỉ ở trên mỗi trục đường chính này nhé! Bạn đừng ngại lang thang vào những con hẻm nhỏ bên cạnh – chúng yên tĩnh vắng vẻ hơn nhiều và cũng có nhiều góc chụp tuyệt vời.
Tháp Dolder
Nằm ở cuối đường General de Gaulle, tháp Dolder chính là biểu tượng của Riquewhir.
Là một trong những công trình cổ nhất của làng, tòa tháp này có lịch sử từ năm 1291 như đã nhắc tới ở phần trên. Khi đó tháp vừa là gác chuông, vừa là một công trình phòng thủ và cửa ngõ vào thị trấn.
Ngày nay, bên trong đây là một bảo tàng nhỏ nhưng khá thú vị về lịch sử của Riquewhir, với giá vé vào cửa chỉ 3 euro. Một trong những điểm hấp dẫn nhất đối với du khách là từ lầu 4, ta sẽ có được một tầm nhìn khá đẹp xuống khu vực xung quanh, kéo dài cho tới tận nước Đức.
Ngoài ra, bạn cũng có thể mua vé gộp 7€ để kết hợp thăm thêm 2 công trình nổi bật khác cách đó không xa:
- Tower of Thieves (Tour des Voleurs – “Tháp kẻ trộm”): là tòa tháp phòng thủ ở góc tây bắc, có từ thế kỉ 14 và cũng từng là một nhà ngục
- Maison de Vigneron: Một căn nhà cổ từ thế kỉ 13, nay là một bảo tàng nhỏ trưng bày các công cụ làm rượu vang cổ
Bức tường thành đôi “Les Remparts”
Như đã nhắc qua ở trên, trung tâm cổ kính của Riquewhir được bao bọc bởi 2 lớp tường thành – “Les Remparts de Riquewihr”, với một vài vị trí cổ nhất có từ 1291 nay vẫn còn tồn tại.
Từ Tháp Dolder hoặc Tháp kẻ trộm, bạn hãy rẽ trái và đi bộ men theo Rue des Remparts để quay trở lại điểm xuất phát là Tòa thị chính Hotel de ville, để tới điểm tham quan tiếp theo – một nơi ưa thích khác của tôi: Các đồi trồng nho.
Trước khi ra khỏi trung tâm Riquewhir, bạn cũng có thể dành thêm vài phút để vòng lại ghé tham quan một công trình lịch sử khác ngay gần Hotel de ville là Château des Wurttemberg. Có từ thế kỷ 16, đây là một phần Lâu đài của Bá tước Wurtemberg – gia tộc trị vì Riquewhir từ thế kỉ 14 tới thế kỉ 18 đã nhắc tới ở phần “Lịch sử Riquewhir” phía trên. Ngày nay đây là một bảo tàng.
3. Ngôi làng nổi tiếng về rượu vang
Hai phân loại Grand Cru hảo hạng
Nằm trên “Con đường rượu vang” trải dài hơn 170km nổi tiếng của Alsace, Riquewhir được bao bọc ở cả phía bắc và phía nam bởi chân dãy núi Vosges. Trên đó là những vườn nho sản xuất ra rất nhiều dòng vang chất lượng cao, nổi bật nhất là 2 phân loại Grand Cru – Schoenenbourg và Sporen.
*Grand Cru là thuật ngữ trong ngành rượu vang Pháp – phổ biến tại các vùng như Burgundy, Alsace và Champagne – dùng để chỉ những dòng vang có chất lượng cao cấp nhất. Có sự khác biệt về khái niệm cụ thể của “Grand Cru” tại mỗi vùng, nhưng riêng tại Alsace thì chính xác là nó nhằm chỉ 51 “terroir” (vùng đất) được trời phú cho khí hậu, thổ nhưỡng…vượt trội, kết hợp với những yếu tố khác như kinh nghiệm của người trồng…, tạo nên thành quả là những chai vang tuyệt vời.
Trong quá khứ, vang cũng chính là món hàng đã giúp Riquewhir thịnh vượng trong nhiều thế kỉ, đặc biệt là thế kỷ 16 khi nơi đây là một trong những trung tâm buôn bán rượu vang nổi tiếng của châu Âu.
Ngày nay, tại Riquewhir vẫn có nhiều nhà sản xuất vang nổi tiếng với lịch sử “cha truyền con nối” qua hơn chục thế hệ. Một số cái tên được đánh giá cao nhất là:
- Famille Hugel: 13 thế hệ, nổi tiếng với vang blend Gentil và 2 Grand Cru Sporen and Schœnenbourg
- Domaine Dopff Au Moulin: nổi tiếng với vang sủi Crémant d’Alsace và vang trắng Gewurztraminer Grand Cru Sporen
- Domaine Agapé: 3 dòng Grand Cru Schoenenbourg từ Riquewihr, Rosacker từ Hunawihr và Osterberg từ Ribeauvillé
Tại đa phần các nơi này bạn đều có thể vào tham quan và nếm thử một số dòng vang miễn phí (đôi khi cần đặt hẹn trước), hoặc đăng kí các buổi thử rượu mất phí để được nghe giải thích chi tiết cũng như thử những dòng cao cấp hơn.
Xem thêm: Kiến thức cơ bản về vang Alsace-Pháp cho người mới bắt đầu
Tầm nhìn đẹp từ những đồi trồng nho
Cho dù bạn không có nhu cầu tham quan các hầm rượu hay thử rượu, thì đây vẫn là một nơi đáng đi bởi từ trên cao, bạn sẽ có được view đẹp xuống toàn Riquewhir và một phần đồng bằng Alsace xung quanh.
Từ Hotel de ville, bạn rẽ trái và đi bộ khoảng 5 phút là sẽ tới một con đường mòn nhỏ, nơi có những bậc thang đi lên. Dọc đường sẽ có những tấm biển “GéoVino” chỉ đường, cùng những thông tin bổ sung thú vị về các terroir.
Le Petit Train
Với những ai muốn tham quan Riquewhir mà không phải đi bộ thì có một tin vui: Từ tháng 4 tới tháng 10, bạn có thể sử dụng dịch vụ tàu điện nhỏ “Petit train” của thị trấn chỉ với giá 8e, thời lượng 30-40 phút, hành trình bao gồm cả trung tâm Riquewhir và các đồi trồng nho trên cao.
4. Ăn gì tại Riquewhir?
Đặc sản “sauerkraut xanh”
Riquewhir có một đặc sản mà bạn chỉ có thể tìm thấy ở đây – và cũng chỉ ở một số nhà hàng nhất định – là món “sauerkraut xanh”, tiếng địa phương là “La Riquewihrienne”.
Là một dạng dưa cải muối, so với sauerkraut thông thường đặc trưng của Alsace (màu trắng) thì món này mềm, ngậy và dịu hơn, được ăn kèm với kem tươi kết hợp một số loại rau thơm và nhiều loại xúc xích áp chảo. Món này hợp với những ai vốn không thích vị chua có phần hơi “gắt” của sauerkraut truyền thống.
Tương tự đa phần các món ẩm thực Alsace truyền thống thì nó cũng sẽ khá đầy đặn và no lâu, hợp với mùa đông hơn. Nếu hứng thú muốn thử, bạn có thể tham khảo Au Dolder là một địa chỉ khá được ưa chuộng.
Những nhà hàng nổi bật
Riquewhir có một khu trung tâm khá nhỏ nhưng lại rất đông du khách, bởi thế nên đa phần các nhà hàng tại đây – đặc biệt là trên trục đường chính General de Gaulle – đều khá “touristy” với mức giá không rẻ. Một số thậm chi có thể gọi là “bẫy du khách” với chất lượng đồ ăn và phục vụ khá tệ. Bởi thế, nếu bạn là dân du lịch theo trường phái tiết kiệm thì không nên dùng bữa tại đây.
Tuy nhiên, nếu bạn là một “foodie” chính hiệu – thích trải nghiệm và không quá để ý đến giá cả – thì có thể tham khảo các nhà hàng uy tín sau:
- La Table du Gourmet (Nhà hàng fine dining 1 sao + Sao xanh Michelin) của đầu bếp Jean-Luc Brendel – vị chef nổi tiếng nhất Riquewhir. Ông còn còn có một winstub (quán ăn kết hợp pub bình dân kiểu Alsace) khác có tên D’Brendelstub cách đó không xa, với mức giá “mềm” và không gian thoải mái hơn.
- La Grappe d’Or (Michelin selected): ẩm thực truyền thống Alsace trong một căn nhà cổ được xây từ thế kỉ 16. Đây là nơi bạn có thể thử các món truyền thống Alsace như dưa cải muối sauerkraut, Baeckaoffa (thịt hầm với khoai tây, hành…), truite farcie (cá hồi trout nhồi)…
- AOR La Table le goût et Nous (Michelin selected): Lựa chọn cho ai không thích ẩm thực Alsace truyền thống. Các món ăn tại đây mang phong cách sáng tạo / fusion, đến từ đầu bếp Serge Burckel nổi tiếng với sự cá tính và phá cách.
- Brasserie du Vignoble (Bra’V): Với ảnh hưởng về địa lý và lịch sử từ Đức, Alsace là một trong số ít vùng của Pháp có văn hóa bia nổi bật, đặc biệt là bia thủ công trong nhiều năm trở lại đây. Bra’V là một brasserie (kiểu nhà hàng/quán bia rượu bình dân có diện tích rộng, thường mở cửa cả ngày) nổi tiếng tại Riquewhir với các loại bia thủ công tự làm, có khu vực ngoài trời rất hợp với những ngày xuân hè nắng đẹp.
5. Đến Riquewhir khi nào?
Tương tự các ngôi làng khác của Alsace như Colmar, Ribeauvillé, Kaysersberg…, Riquewhir đẹp nhất là vào xuân hè, khi tiết trời nắng đẹp và hoa nở khắp nơi.
Tháng 7-8 là những tháng cao điểm nhất về du lịch, với nhiều lễ hội truyền thống và sự kiện âm nhạc, rượu vang… trên khắp toàn vùng. Tham khảo chi tiết tại đây.
Một thời điểm khác cũng rất đáng đi là Giáng sinh – từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 1 – với các chợ Giáng sinh sôi động và các ngôi nhà được trang trí tuyệt đẹp!
6. Đến Riquewhir bằng cách nào?
Riquewhir nằm giữa Ribeauvillé và Kaysersberg trên Con đường rượu vang Alsace.
Lái xe
Cá nhân chúng tôi luôn ưu tiên tối đa việc di chuyển bằng phương tiện công cộng mỗi khi đi du lịch bởi nhiều lí do, quan trọng nhất là lí do môi trường. Tuy nhiên, nếu muốn kết hợp Riquewhir với những ngôi làng khác cũng như ghé thăm các nhà sản xuất vang trên Route des Vins trong cùng một ngày, thì lái xe vẫn là cách phổ biến, linh động và đỡ tốn thời gian nhất – chỉ mất khoảng 20 phút từ Colmar hoặc 50 phút từ Strasbourg.
*Lưu ý: Nếu lái xe thì bạn hãy xác định không uống rượu bia hoặc chỉ uống rất ít trong phạm vi cho phép: Giới hạn nồng độ cồn trong máu theo quy định ở Pháp – tương tự nhiều nước châu Âu khác như Đức, Ý… – là 0,5g/L.
Xe bus
Nếu không muốn lái xe thì phương án hợp lý nhất là sử dụng dịch vụ Kutzig bus. Với giá vé 29e, đây là một cách rất tiện khác để kết hợp ghé thăm nhiều ngôi làng dọc Route des Vins trong cùng một ngày. Bạn tham khảo lịch xe chạy, các điểm dừng và mua vé tại đây.
Ngoài ra, từ Colmar cũng có một lựa chọn xe buýt công cộng (số 68R016) tới Riquewhir chỉ trong 30p. Nếu đi từ nơi khác, bạn có thể tìm hiểu cách đi qua trang web Fluo (hệ thống phương tiện công cộng trên toàn GrandEst) tại đây.
Đạp xe
Dành cho những người đam mê thể thao và yêu vận động, đây thực tế là cách khám phá Route des Vins tuyệt vời nhất, được rất nhiều người Pháp cũng như du khách nước ngoài yêu thích!
7. Những điểm du lịch nổi tiếng khác gần Riquewhir
Đa phần du khách thường kết hợp ghé Riquewhir trong một lịch trình tham quan Alsace ít nhất 5 ngày.
Dưới đây là những điểm nổi tiếng phải ghé khác trong khu vực – bạn hãy click vào link để đọc các bài viết chi tiết của chúng tôi:
- Con đường rượu vang Alsace với Colmar, Kaysersberg, Ribeauvillé và Eguisheim.
- Thủ phủ Strasbourg và thành phố lớn thứ 2 Alsace – Mulhouse
- Vosges – Dãy núi nổi tiếng nhất Alsace
- FREIBURG im Breisgau – “hòn ngọc Rừng Đen” miền Tây Nam Đức
