*Bài viết thuộc sê-ri du lịch – ẩm thực Bordeaux và vùng Tây Nam Pháp
Bất cứ ai có dự định tới Bordeaux chắc hẳn ít nhiều cũng có hứng thú với rượu vang, mà đã hứng thú với vang thì không thể không dành ít nhất một ngày “day trip” đến những khu vực nổi tiếng nhất về vang trên vùng.
Trên thực tế, tổng diện tích toàn vùng vang Bordeaux rất rộng so với hình dung của nhiều người: Nó bao gồm tận 65 “appellation” (khu vực địa lý được chứng nhận xuất xứ) với hơn 7300 “châteaux” (nhà sản xuất vang), trải dọc khắp hai bờ trái và bờ phải sông Garonne. Trong số đó, Saint-Émilion chính là một trong những cái tên nổi tiếng và đáng chú ý nhất.
Không chỉ là một trong những vùng vang danh giá nhất như chúng tôi đã nhắc tới trong bài viết “Kiến thức cơ bản về vang Bordeaux”, cái hay của Saint-Émilion còn nằm ở chỗ đây đồng thời là Di sản UNESCO – sẽ thú vị ngay cả với những du khách không đặt vang làm mục tiêu chính. Ngoài ra, nếu như ở các vùng vang khác bạn gần như bắt buộc phải có phương tiện riêng (ôtô hoặc xe đạp) thì với Saint-Émilion, bạn có thể dễ dàng tới bằng tàu từ Bordeaux chỉ trong chưa đầy 1h đồng hồ.
Bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn lịch trình hoàn hảo cho một ngày tại ngôi làng cổ xinh đẹp, giàu lịch sử này.
Xem thêm: Du lịch BORDEAUX: Hướng dẫn tổng quan và lịch trình gợi ý
1. Tổng quan về Saint-Émilion
Huyền thoại kể rằng vào thế kỷ thứ 8, có một tu sĩ tên Émilion đã rời quê hương Vannes của mình (tại Brittany) để kiếm tìm nơi trú ẩn tại một nơi khi đó được gọi là “Ascum Bas”. Sống cuộc đời ẩn sĩ trong hang động, ông đã tạo ra một số “phép màu” và nhanh chóng trở nên nổi tiếng khắp vùng. Càng ngày càng có nhiều tín đồ tin và đi theo ông, giúp ông truyền bá đạo và biến toàn khu vực trở thành một trung tâm tôn giáo lớn. Đến khi ông qua đời, họ đã đổi tên làng từ Ascum Bas thành Saint-Émilion để tỏ lòng tôn kính với ông.
Kể từ đó trong suốt một thiên niên kỉ, các tín đồ của nhiều dòng tu khác nhau: Benedictine, Augustine, Franciscan, Dominican và Ursuline đã đến và cùng nhau sinh sống tại đây, xây nên những di tích lịch sử cổ kính tuyệt đẹp mà chúng ta sẽ thấy trong bài viết này.
Cùng với một nền sản xuất vang nổi tiếng từ thời La Mã, năm 1999, khu vực Saint-Émilion – bao gồm tám làng, xã và các vườn nho xung quanh – đã được trao danh hiệu Di sản UNESCO ở hạng mục “Cảnh quan văn hóa”, được hiểu là những di tích lịch sử còn nguyên vẹn nhưng vẫn đang tiếp tục hoạt động. Đây cũng là lần đầu tiên có những vườn nho được UNESCO đưa vào danh sách Di sản Thế giới.
Ngày nay Saint-Émilion được ví như “bảo tàng ngoài trời” với một vẻ đẹp ấn tượng, cổ kính vượt thời gian. Dưới đây là những điểm nổi bật nhất, đã được tôi sắp xếp theo một trình tự hợp lý như “walking tour” để các bạn có thể dễ dàng đi theo với sự trợ giúp của một tấm bản đồ hoặc Google Maps, tương tự các bài hướng dẫn du lịch trước.
Xem thêm: Đi đâu, xem gì tại Bordeaux – Hướng dẫn du lịch chi tiết
2. Các điểm tham quan nổi bật
Từ Ga tàu hỏa Saint-Émilion, chúng ta sẽ cần đi bộ khoảng 20 phút để vào tới trung tâm làng. Nếu bạn không muốn đi bộ thì có một phương án khác là thuê tuk-tuk – mời xem thêm thông tin ở cuối bài viết.
Grande fontaine (Fontaine du Roi)
Vào tới trung tâm, bước qua một số cửa hàng xinh xắn, bạn sẽ thấy ngay một công trình tuy nhỏ nhưng đáng chú ý: Grande fontaine – Bể chứa nước lớn, còn có tên gọi khác là Bể chứa nước nhà vua.
Một đặc điểm nổi bật thú vị của Saint-Émilion chính là sự hiện diện của các hang động và nguồn nước ngầm tự nhiên, hình thành từ nền đá vôi bị ăn mòn do dòng nước từ các sông ngòi chảy qua hàng bao thế kỉ. Hai trong số những nguồn nước tự nhiên ấy đã được biến thành bể chứa vào thế kỉ 19. Thời đó, chúng được dùng làm “wash house” – nơi phụ nữ trong làng mang quần áo, vải vóc đã được giặt đến để xả lại. Đó cũng chính là những dịp giao lưu cộng đồng, nơi mọi người gặp gỡ và trò chuyện rôm rả.
Grande fontaine này là bể chứa lớn hơn và có mái che, vốn dành cho những gia đình giàu có. Bể chứa nước còn lại có tên gọi “Petite Fontaine” cũng nằm cách đó không xa.
“Pháo đài vua” La Tour du Roy
Từ Grande Fountaine hướng tầm nhìn lên phía bên trái, bạn sẽ thấy điểm tham quan chính đầu tiên tại Saint-Émilion – một công trình đồ sộ nằm tách biệt trên cao có tên gọi “Pháo đài vua” – La tour du roy.
Là pháo đài La Mã duy nhất còn nguyên vẹn trên vùng Gironde, tòa tháp hình tứ giác này có 3 tầng với chiều cao 14,5m. Nó được cho là có từ thế kỉ 13, nhưng ai là người cho xây thì tới nay vẫn là một ẩn số. Có giả thuyết rằng pháo đài đúng là được xây bởi một vị vua: Một trong hai người chồng của Công nương Eleanor xứ Aquitaine – vua Pháp Louis VIII hoặc vua Anh Henri III, nhưng cũng có giả thuyết khác cho rằng nó được xây bởi một Hiệp hội rượu vang có nguồn gốc rất cổ xưa – và vẫn còn tồn tại tới ngày nay tại Saint-Émilion – có tên Jurade.
Giả thuyết thứ 2 có thể là lí do mà cho đến tận ngày nay, pháo đài vẫn được sử dụng bởi Jurade. Theo truyền thống vào tháng 9 hàng năm, các đại diện của Hiệp hội trong lễ phục mũ đỏ và áo choàng đỏ-trắng sẽ diễu hành lên đỉnh tháp để công bố mùa thu hoạch nho Saint-Émilion chính thức bắt đầu.
Vào đa phần những thời điểm còn lại, Pháo đài vẫn được mở cửa cho công chúng. Bạn có thể mua vé chỉ 2e/người và leo 118 bậc thang lên đỉnh để có được một tầm nhìn rộng xuống toàn khu vực và những vườn nho. Khi đó, hãy chú ý đến một điểm đặc biệt sau đây.
Tu viện Ursuline
Như đã đề cập, Saint-Émilion vốn là một miền đất tôn giáo nơi nhiều dòng tu và giáo phái khác nhau sinh sống trong suốt hàng thiên niên kỉ. Dòng tu Thánh Ursule có mặt tại đây vào khoảng 1620, và cho xây dựng Tu viện Ursuline (Couvent des Ursulines). Nơi này đã bị bỏ hoang kể từ sau Cách mạng Pháp (1789-1799) – chúng ta hiện không thể vào tham quan nhưng vẫn có thể ngắm tàn tích của nó từ đỉnh Pháo đài vua.
Tuy bị bỏ hoang, nhưng ký ức về Dòng tu Thánh Ursule hiện vẫn sống mãi tại Saint-Émilion qua một món ăn đặc biệt – bánh macaron. Chính các nữ tu sĩ tại đây đã tạo ra một công thức có tuổi đời cổ xưa hơn rất nhiều so với những chiếc macaron hiện đại đầy màu sắc tại những thương hiệu như Ladurée ngày nay.
May mắn thay sau Cách mạng Pháp, công thức ấy vẫn được bảo tồn và giữ gìn bởi Madame Blanchez và sau đó là Nadia Fermigier. Thế nên mặc dù tại Saint-Émilion ngày nay có một vài cửa hàng macaron khác nhau, nhưng bạn phải tới địa chỉ “chuẩn” tại 9 Rue Guadet (tôi sẽ nhắc lại dưới đây khi walking tour của chúng ta gần tới đó) để nếm thử công thức nguyên bản. Bánh được làm chỉ từ 3 nguyên liệu – lòng trắng trứng, đường bột và bột hạnh nhân – rất mềm, thơm và không quá ngọt.
Nhà thờ đá nguyên khối Saint-Émilion
Quay trở lại với Pháo đài vua, sau khi ngắm nhìn Tu viện Ursuline từ trên đỉnh, ta hãy cùng quay trở lại phía dưới để đi tiếp tới biểu tượng nổi tiếng nhất của Saint-Émilion – Nhà thờ đá nguyên khối (Monolithic Church).
Được tạc vào thế kỷ 12 từ một khối đá vôi duy nhất, đây chính là công trình nhà thờ bằng đá nguyên khối lớn nhất tại châu Âu. Với chiều dài 38m, chiều cao 12m cùng một tháp chuông cao 68m, tuy có thiết kế bên ngoài khá độc đáo nhưng điểm ấn tượng nhất của nhà thờ lại nằm ở bên trong, gồm nhiều tầng hầm dưới mặt đất mà du khách chỉ có thể vào tham quan theo một tour có hướng dẫn viên (giá vé 15e/người lớn). Việc chụp hình và quay phim bên trong là không được phép, nên ta phải trực tiếp vào trong để cảm nhận được quy mô hùng vĩ của nhà thờ.
Ngày nay bên cạnh các buổi lễ tôn giáo định kì, đây còn là nơi tổ chức các buổi hòa nhạc, lễ nhậm chức của các thành viên cấp cao thuộc Hiệp hội vang Jurade…
Nếu hứng thú, bạn có thể tiếp tục leo 196 bậc thang lên đỉnh tháp chuông Nhà thờ – điểm cao nhất của toàn làng – với một vé riêng (2e/người), mua tại Văn phòng du lịch Saint-Emilion (Office de Tourisme) cạnh đó.
Cổng thành Cadéne
Từ Nhà thờ Đá nguyên khối, ta hãy cùng leo một chút lên một con phố nhỏ xinh xắn lát đá cuội khá dốc – được gọi là “tertre” – để đến khu vực được gọi là “thị trấn trên cao” (Upper town) của Saint-Émilion.
Saint-Émilion từng được bao bọc bởi các bức tường thành với 6 chiếc cổng dẫn vào làng, trong đó Porte de La Cadène được coi là cổng đẹp nhất. Ngay sau chiếc cổng vòm này là Maison Cadène – có từ thế kỷ 16 và là tòa nhà bằng gỗ duy nhất còn sót lại tại Saint-Émilion ngày nay. Nó khiến tôi liên tưởng đến những kiến trúc nửa gỗ khá đặc trưng tại Alsace.
Lúc này nếu cảm thấy đói bụng và muốn tìm một cái gì đó ăn nhanh, bạn có thể dừng chân tại Fromagerie La Moineaudière đối diện để mua một chiếc sandwich ngon với giá 8e.
Nhà thờ học viện Công giáo Saint-Émilion
Được coi là công trình ấn tượng nhất tại Upper town, nhà thờ cổ kính Collegial Catholic Church được xây dựng bởi Hội đồng linh mục Thánh Augustinô vào đầu thế kỉ 12. Họ cũng là những người sinh sống tại đây mãi cho đến thế kỷ 18.
Bước vào khu vườn bên trong, bạn sẽ thấy một tác phẩm nghệ thuật khổng lồ tuyệt đẹp của họa sĩ François Peltier có tên “The Apocalypse”. Tác phẩm bao phủ toàn bộ một bức tường với chiều dài 38,5m và chiều cao 5m, được sơn dầu trên 5 loại gỗ tượng trưng cho các ý nghĩa khác nhau. Trái ngược với cách dịch thông thường (“ngày tận thế”), từ “Apocalypse” ở đây được dựa trên Sách Khải Huyền – cuốn sách cuối cùng trong Kinh thánh, tượng trưng cho niềm hy vọng, cho những nỗ lực đấu tranh đầy khó khăn giữa Thiện và Ác với chiến thắng cuối cùng thuộc về Thiện.
Cách Nhà thờ học viện Công giáo chỉ vài bước chân là Maison du Vin Saint-Émilion – một địa chỉ khá uy tín để mua vang Bordeaux với giá dễ chịu, rất nhiều chai dưới 20e. Và cho dù không có ý định mua thì bạn hãy cứ vào tham quan – có một khu vực “đố vui khứu giác” với các nốt hương trong vang hết sức thú vị!
Từ đây, nếu hứng thú với bánh macaron của Nadia Fermigier mà tôi đã nhắc tới ở trên, bạn hãy đi bộ tiếp lên phía bắc chỉ khoảng 5 phút là đến số 9 Rue Guadet. Trên đường đi, bạn cũng sẽ được ngắm một công trình nguy nga khác: Tòa thị chính – Mairie de Saint-Émilion.
Tiệm bánh macaron của Nadia Fermigier cũng chính là điểm xa nhất trong làng mà chúng ta sẽ đi trong ngày hôm nay. Từ đây, hãy cùng tôi quay trở lại để tham quan nốt một số điểm thú vị khác trên đường về ga.
Tu viện Cordeliers
Mặc dù Saint-Émilion nổi tiếng nhất với rượu vang đỏ, nhưng bạn có biết có một dòng vang nổi bật khác đã được sản xuất tại đây từ 1892? Đó chính là vang sủi Crémant de Bordeaux mà tôi đã nhắc đến trong phần này của bài viết trước – Kiến thức cơ bản về vang Bordeaux.
Tu viện Cordeliers được xây vào thế kỉ 14 bởi các thầy tu Phanxicô – những người vào thời Trung cổ tại Pháp vốn được biết đến nhiều hơn dưới cái tên “Cordeliers” bởi chiếc thắt lưng làm bằng dây thừng của họ. Những thầy tu này đã sinh sống tại đây suốt 4 thế kỉ, cho đến khi Cách mạng Pháp nổ ra.
Tu viện sau đó bị bỏ hoang, mãi cho đến cuối thế kỉ 19 được một nhà làm vang có tên Meynot mua lại. Với tầm nhìn kinh doanh chiến lược, ông đã sử dụng 3km ngầm của các mỏ đá cũ ở độ sâu 17m dưới lòng đất tại đây để làm vang sủi bọt theo phương pháp Champagne – tương tự Crémant d’Alsace.
Giống như mê cung hầm bên dưới Đại lộ Champagne ở Épernay, các hầm ngầm này là nơi lý tưởng để lên men và ủ vang sủi bọt theo phương pháp truyền thống nhờ bóng tối và nhiệt độ luôn ổn định ở mức 12°C. Ngày nay, du khách có thể xuống tham quan và thử vang dưới các hầm này bằng tour đi bộ hoặc tuk-tuk dưới lòng đất. Nếu không, bạn vẫn có thể vào tham quan khoảng sân và khu vườn phía sau miễn phí, cũng như nghỉ chân nếm thử một ly Crémant nhẹ nhàng sảng khoái tuyệt vời giữa trưa hè nóng nực (ngoài ra cũng có nhiều đồ uống khác).
Nếu muốn, bạn cũng có thể dùng bữa tại đây. Thực đơn đồ ăn được thiết kế theo ý tưởng “tự tạo giỏ picnic” khá thú vị – thực khách có thể tự chọn các thành phần dạng phô mai, thịt nguội, pate, xúc xích… rồi sau đó picnic ngay tại khu vườn rộng rãi, thoáng đãng phía sau này.
Xem thêm: Kiến thức vang cơ bản: Vì sao vang Bordeaux nổi tiếng đến vậy?
Cổng thành Brunet và những bức tường thành
Rời vườn Cordeliers, ta hãy cùng đi dọc theo con đường nhỏ nhắn lát đá cuội tại Upper Town hướng về Porte Brunet, trước khi quay trở về ga Saint-Émilion.
Từ đây, bạn có thể ngắm một số phần còn sót lại của những bức tường thành được người Anh cho xây dựng từ thế kỉ 12, với tầm nhìn khá đẹp xuống những đồi trồng nho bên dưới.
3. Ăn gì tại Saint-Émilion?
Bên cạnh một số gợi ý đã nhắc tới ở trên, các bạn có thể tham khảo thêm những địa chỉ sau đây:
Những nhà hàng ngon nổi tiếng
- Le Tertre – Michelin selected: Ẩm thực Pháp hiện đại với các nguyên liệu địa phương như ngỗng Landes, cá hồi trout từ xứ Basque, hải sản từ các cảng Aquitaine…Nằm cạnh Nhà thờ Đá nguyên khối, nơi đây cũng có một hầm rượu được tạc từ đá nguyên khối với một bàn dành cho 4 người rất được ưa chuộng vào buổi tối.
- L’Envers du Décor – Michelin selected: Bistro sở hữu bởi Château Pavie – một trong 2 nhà sản xuất vang danh giá được xếp thứ hạng cao nhất “Premier Grand Cru Classé A” tại Saint-Émilion. Nhà hàng có lịch sử từ 1987, được thiết kế theo phong cách cổ kính sang trọng với những món ăn truyền thống Pháp, từ gan bê cho tới tráng miệng rum baba. Thực đơn thay đổi theo mùa.
Nếu bạn hứng thú với phân khúc Fine Dining thì Saint-Émilion có một nhà hàng 2 sao Michelin (La Table de Pavie) và hai nhà hàng 1 sao, đều chuyên về ẩm thực Pháp hiện đại/sáng tạo.
Nhà hàng/bar chuyên vang kèm đồ ăn nhẹ
- Le Bis By Baud et Millet: Địa chỉ dành cho người yêu vang và phô mai. Là chi nhánh của nhà hàng Baud et Millet nổi tiếng tại Bordeaux với lịch sử từ 1986, nơi đây có hơn 50 loại phô mai chứng nhận PDO (xuất xứ được bảo vệ) đến từ khắp nước Pháp
- Le 7 Saint-Emilion: Wine bar và đồ ăn nhẹ dạng cold cuts
Xem thêm: Ăn gì, uống gì ở Bordeaux: Đặc sản địa phương và những địa chỉ phải thử
4. Đến Saint-Émilion bằng cách nào?
Như đã đề cập ở đầu bài viết, bạn có thể dễ dàng tới Saint-Émilion bằng tàu từ Bordeaux chỉ trong chưa đến 1h đồng hồ.
Từ Ga tàu hỏa Saint-Émilion, ta sẽ cần đi bộ khoảng 20 phút để vào tới trung tâm làng. Lưu ý một số đoạn không có bóng râm, nên nếu có thể bạn hãy tránh đi vào giữa hè hoặc những giờ cao điểm nắng nóng trong ngày (từ 1-5h chiều).
Một phương án khác thay vì đi bộ, bạn có thể thuê xe tuk-tuk đón từ ga rồi sau đó tham quan trung tâm làng, hoặc kết hợp đi thêm một vài “chateau” sản xuất vang xung quanh. Lưu ý tuk-tuk là phương tiện duy nhất vào được trung tâm làng, bởi các con đường tại đây khá nhỏ với rất nhiều “tertre” (hẻm dốc) tôi đã nhắc tới ở trên.
Ngoài Saint-Émilion, bạn có thể tham khảo thêm các gợi ý chuyến đi trong ngày khác từ Bordeaux của chúng tôi tại đây.
Chúc các bạn một chuyến đi tuyệt vời, và đừng quên tham khảo thêm các bài viết khác của chúng tôi về du lịch và ẩm thực Bordeaux nhé!
*Mọi hình ảnh và nội dung trong bài viết trên là bản quyền của Ẩm Thực Hiện Đại.
