*Bài viết thuộc sê-ri du lịch – ẩm thực Bordeaux và vùng Tây Nam Pháp
Nhắc đến Bordeaux, điều đầu tiên mà thế giới nghĩ đến chắc hẳn chính là rượu vang.
Quả thật, không phải vô cớ mà Bordeaux được trao biệt danh “thủ phủ rượu vang thế giới”. Ngay cả với những người không uống rượu, thì những cụm từ như “đỏ Boọc-đô” cũng đã trở nên quá đỗi quen thuộc, ăn sâu vào tâm trí chúng ta.
Thế nhưng, sẽ là một thiếu sót cực kì lớn nếu nghĩ rằng thành phố này chỉ có thế. Bản thân tôi dù rất yêu vang nhưng cũng đã không thể đặt vang làm mục tiêu chính khi đến đây, bởi Bordeaux quá đẹp, quá sôi động, có quá nhiều điều thú vị để khám phá. Chúng tôi đã ở đây 4 đêm – một khoảng thời gian không ít so với đa phần du khách – nhưng vẫn cảm thấy chưa đủ. Thời điểm đang viết những dòng này, tôi lại ước mình sẽ sớm có dịp quay trở lại đây.
Vậy nên sê-ri Bordeaux này của tôi sẽ gồm nhiều phần – đơn giản là bởi tôi có rất nhiều điều muốn chia sẻ tới các bạn. Tôi tin bạn sẽ thấy nó rất khác so với mọi bài viết về Bordeaux bằng tiếng Việt có trên mạng hiện nay. Mong rằng tình yêu Bordeaux của tôi sẽ lan tỏa tới các bạn, và là nguồn cảm hứng để nếu có dịp tới thăm thành phố này, các bạn cũng sẽ có được những trải nghiệm tuyệt vời giống chúng tôi.
Dưới đây là các phần trong sê-ri này:
- Phần 1: Tổng quan & lịch trình gợi ý cho người lần đầu tiên tới Bordeaux
- Phần 2: Hướng dẫn chi tiết – Đi đâu, xem gì?
- Phần 3: Ăn gì, uống gì ở Bordeaux: Đặc sản địa phương và những địa chỉ phải thử
- Phần 4: Kiến thức cơ bản về vang Bordeaux: Tại sao vang Bordeaux lại nổi tiếng như vậy?
- Phần 5: Một ngày tại SAINT-ÉMILION – vùng vang UNESCO nổi tiếng gần Bordeaux
Chúng ta cùng bắt đầu nhé!
1. Tại sao phải tới Bordeaux?
Cá nhân tôi dù đã đi khá nhiều, nhưng chưa từng gặp nơi nào giống thành phố này.
Không chỉ nổi tiếng số 1 thế giới về vang, Bordeaux đương đại còn là một thành phố vừa cổ kính với nhiều kiến trúc lịch sử đáng kinh ngạc, vừa hiện đại sôi động đầy sức trẻ. Ngày nay Bordeaux là sự pha trộn của nhiều tầng lớp: thượng lưu, trung lưu, người nhập cư, sinh viên, expats (người nước ngoài sinh sống và làm việc dài hạn)… và đương nhiên là rất nhiều du khách từ khắp mọi miền thế giới. Sự đa dạng ấy chính là một trong những “chất xúc tác” tạo nên một bức tranh văn hóa, nghệ thuật và ẩm thực tuyệt vời.
Hơn thế nữa, cách thành phố không xa còn là nhiều lựa chọn thú vị cho những chuyến đi trong ngày: Các vườn nho hảo hạng, làng cổ di sản UNESCO, những vịnh và bãi biển tuyệt đẹp…
Rộng hơn nữa, xét trên phạm vi toàn khu vực còn là những điểm du lịch hết sức nổi tiếng khác của miền Tây Nam Pháp như Toulouse, Dordogne, dãy Pyrénées, xứ Basque… mà nếu có thể bạn rất nên kết hợp trong cùng một chuyến đi. Tóm lại, dù sở thích của bạn là gì thì chắc chắn Bordeaux cũng sẽ có để đáp ứng.
Xem thêm: Tổng quan du lịch TOULOUSE – 5 thông tin cơ bản thú vị
Tuy thế, bạn có biết là Bordeaux mới chỉ trở nên thịnh hành như vậy từ những năm cuối thập niên 90? Trước đó trong một khoảng thời gian dài, thành phố này được ví như “người đẹp ngủ quên”, mãi mới được “đánh thức” nhờ vào những nỗ lực phát triển đô thị và hiện đại hóa của chính quyền nhằm đưa Bordeaux trở lại với thời hoàng kim vốn có. Những nỗ lực này đã được đền đáp xứng đáng: Bordeaux hiện là một trong những điểm đến du lịch hấp dẫn và đông khách nhất tại Pháp cũng như trên cả châu Âu nói chung.
2. Một cái nhìn tổng quan
- Bordeaux là thủ phủ của Nouvelle-Aquitaine – khu vực hành chính lớn nhất nước Pháp nằm ở góc Tây Nam, giáp với Tây Ban Nha và biển Đại Tây Dương.
- Vốn là một thành phố cảng, Bordeaux được chia làm đôi bởi sông Garonne – một trong những con sông quan trọng nhất nước Pháp. Về mặt lịch sử thì bờ trái (bờ Tây) vốn giàu có và phát triển hơn, do trong quá khứ các tàu chở hàng thường dỡ hàng ở phía này. Tuy nhiên bờ phải (bờ Đông) nay đang ngày càng trở nên “hot” với nhiều dự án đô thị mới và những tổ hợp văn hóa – nghệ thuật thịnh hành với giới trẻ.
- Được mệnh danh là “thủ phủ rượu vang thế giới”, Bordeaux cũng là chủ nhà của Vinexpo – một trong những hội chợ rượu vang lớn nhất thế giới có lịch sử từ 1981. Rượu vang xuất hiện ở đây từ khoảng thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên – ngành công nghiệp này hiện thu về cho thành phố hàng chục tỉ euro mỗi năm.
- 40% diện tích trung tâm thành phố – khu vực “Cảng mặt trăng” – hiện đã được ghi nhận là Di sản thế giới UNESCO kể từ 2007, trở thành một trong những quần thể đô thị lớn nhất thế giới được trao danh hiệu này. Bordeaux cũng là thành phố có nhiều công trình lịch sử thứ 2 tại Pháp với ~350 công trình, chỉ xếp sau Paris.
Giờ bạn hãy cùng tôi tìm hiểu qua một chút về những mốc lịch sử quan trọng của thành phố này – bởi vì chúng ta sẽ không thể nào hiểu được khía cạnh đương đại của một thành phố nếu không biết gì về quá khứ của nó:
3. Lịch sử đầy biến động
Thời Trung cổ: Nhân vật vĩ đại “Eleanor xứ Aquitaine”
Công nương Eleanor xứ Aquitaine (1122-1204) chính là một trong những nhân vật quan trọng và quyền lực nhất, có tầm ảnh hưởng lớn nhất đối với lịch sử Bordeaux nói riêng và thậm chí là cả châu Âu nói chung.
Là người thừa kế của Aquitaine – ngày đó là một Công quốc rộng lớn, trù phú và độc lập – bà chính là một trong những “cô dâu được săn đón nhất” ở độ tuổi 15, và rồi trở thành nữ hoàng của 2 triều đại hùng mạnh nhất châu Âu thời đó là Pháp – sau khi kết hôn với vua Louis VII tương lai vào năm 1137, rồi tiếp đến là Anh – khi tái hôn với vua Henry II tương lai năm 1152 với kết quả là 8 người con.
Cuộc hôn nhân thứ 2 này chính là khởi điểm cho liên minh chính trị giữa Anh và miền Aquitaine kéo dài 3 thế kỉ, mở ra thời kỳ hoàng kim đầu tiên cho rượu vang Bordeaux với những tuyến đường giao thương tấp nập. Có một câu nói của giới nghiên cứu: “Nhờ có Eleanor mà người Anh mới biết đến rượu vang”.
Eleanor đóng vai trò rất tích cực về mặt triều chính, và được coi là một “nữ anh hùng” với tư tưởng tân tiến, luôn đấu tranh vì nữ quyền cũng như ủng hộ sự phát triển của nghệ thuật.
Ngày nay, ta vẫn có thể cảm nhận sự hiện diện của bà ở khắp nơi trên thành phố này, ví dụ như tại Nhà thờ chính tòa Saint-Andre – nơi đã chứng kiến lễ thành hôn của Eleanor với vua Louis VII của Pháp năm 1137.
Thế kỉ 18: Thời kì hoàng kim và chương sử đen tối
Trải qua bao cuộc chiến đẫm máu của châu Âu – điển hình là Chiến tranh 100 năm giữa Anh và Pháp (1337-1453) và Chiến tranh 30 năm (1618-1648) – tới thế kỉ 18 Bordeaux chính thức trở thành cảng lớn nhất của Pháp, và cảng lớn thứ 2 thế giới chỉ sau Luân Đôn.
Tuy nhiên đây cũng là một “vết nhơ” trong lịch sử Bordeaux, bởi nơi này khi đó chính là cảng nô lệ lớn thứ hai ở Pháp chỉ sau Nantes. Phần lớn tài sản mà thành phố có được – bao gồm một số công trình vĩ đại nhất – đã được xây từ chính lợi nhuận của việc buôn bán nô lệ.
Ngày nay, Bordeaux đã và đang dần đối mặt với chương sử ấy. Kể từ 2009, đã có một khu trưng bày dành riêng cho đề tài này tại Bảo tàng lịch sử và dân tộc học Aquitaine – một trong những bảo tàng nổi tiếng nhất của thành phố. Ngoài ra còn có một số công trình tại trung tâm như tượng Toussaint Louverture – lãnh đạo cuộc Cách mạng Haiti, tượng nữ nô lệ Marthe Adélaïde Modeste Testa trên bến Chartrons…, cùng nhiều sự kiện văn hóa, giáo dục diễn ra nhằm mục tiêu tìm hiểu lịch sử và nâng cao nhận thức về buôn bán nô lệ.
Cách mạng Pháp 1789 – nay
- Cuối thế kỉ 18 – đầu thế kỉ 19: Cách mạng Pháp nổ ra, Pháp mất đi thuộc địa mang lại lợi nhuận lớn nhất là Haiti (1804), Bordeaux mất đi vị thế kinh tế. Tới 1848, ngành buôn bán nô lệ chính thức bị xóa sổ tại Pháp.
- Nửa sau thế kỉ 19: Với Cách mạng Công nghiệp, Bordeaux dần phục hồi và trở thành một thủ phủ đẹp, hiện đại. Đại văn hào Victor Hugo khi đó đã có một câu nói nổi tiếng: “Lấy Versailles, thêm Antwerp là ta có Bordeaux” (Antwerp – nay là thành phố cảng nổi tiếng của Bỉ – từng có thời kì thuộc Pháp). Chính phủ Pháp cũng từng nhiều lần di dời từ Paris về Bordeaux trong nhiều thời điểm bạo loạn-chiến tranh suốt thế kỉ 19-20.
- Sau Thế chiến thứ 2: Trong một khoảng thời gian dài, Bordeaux bị gắn với hình ảnh của một thành phố già cỗi và buồn tẻ. Mãi cho tới 1995, Thị trưởng mới Alain Juppé sau khi lên nắm quyền đã thổi một làn gió mới với việc cải tạo lại toàn bộ khu vực trung tâm cổ, biến Bordeaux trở thành một thành phố vừa hiện đại vừa cổ kính và thân thiện với người đi bộ. “Tiếng lành đồn xa” khiến nhiều người Paris và người nước ngoài giàu có đua nhau đầu tư vào bất động sản tại đây, khiến giá nhà Bordeaux trở nên cực kì đắt đỏ.
4. Tới Bordeaux khi nào?
Nằm gần biển, Bordeaux có khí hậu tương đối ôn hòa với mùa đông không quá lạnh tuy nhiên mùa hè khá nóng. Thời điểm đẹp nhất để tới đây là mùa xuân (từ tháng 5) tới cuối thu (tháng 11), tuy nhiên hãy tránh 2 tháng hè cao điểm là tháng 7 và 8 – vừa nóng, vừa đông, giá cả cũng leo thang.
Chúng tôi đã tới đây vào cuối tháng 5 và may mắn có được thời tiết hoàn hảo: Ban ngày nắng đẹp với nhiệt độ khoảng 25°C cực kì dễ chịu, buổi tối hơi se lạnh và hầu như không mưa, ai ai cũng vui vẻ tấp nập đổ ra đường. Tuy nhiên Bordeaux vốn nổi tiếng là mưa nhiều, nên khi tới đây bạn đừng quên mang theo ô nhé.
Nếu bạn là người đam mê vang thì tháng 9 – giữa tháng 10 là một thời điểm lý tưởng bởi đây là mùa thu hoạch nho – một sự kiện rất lớn của vùng.
Giáng sinh (tháng 12) cũng là một khoảng thời gian khác được du khách ưa chuộng, khi thành phố được trang trí tuyệt đẹp cùng Chợ Giáng sinh ấm áp sôi động tại Allées de Tourny.
5. Tới Bordeaux bằng cách nào?
- Từ Paris, bạn có thể tới đây rất nhanh bằng tàu cao tốc TGV chỉ trong ~2h đồng hồ.
- Sân bay quốc tế Bordeaux cách trung tâm khoảng 30 phút, có thể đi bằng shuttle bus
6. Ở Bordeaux bao nhiêu ngày: Lịch trình gợi ý
Với chuyến đi đầu tiên, tôi đã chọn ở Bordeaux 4 đêm (3 ngày đầy đủ) trong một hành trình tổng cộng 1 tháng bắt đầu từ Bordeaux – Toulouse (1 tuần) sau đó tới Tây Ban Nha (3 tuần).
Là những người không thích trường phái “du lịch nhanh”, sau đây sẽ là gợi ý tổng quan của chúng tôi:
- 2 ngày đầu tiên: tham quan thành phố Bordeaux
- Ngày thứ 3: Day trip bằng tàu hỏa tới làng cổ Saint-Émilion – di sản UNESCO và một trong những vùng vang Bordeaux danh giá nhất
Theo chúng tôi, đây cũng là khoảng thời gian tối thiểu với những ai lần đầu tiên tới Bordeaux. Ngoài Saint-Émilion thì bạn vẫn còn rất nhiều lựa chọn chuyến đi trong ngày khác như:
- Với người yêu vang: Các vùng vang nổi bật khác mà du khách thường đi để thử rượu nhất là Médoc, Margaux (phía tây bắc) và Sauternes (phía tây nam, nổi tiếng về vang trắng ngọt). Khác với Saint-Émilion thì bạn sẽ cần phải có xe hơi/ xe đạp để tiện di chuyển.
- Nếu tới đây vào giữa hè nắng đẹp thì bạn hãy dành 1 ngày đi biển! Nổi tiếng, đẹp và gần nhất (chỉ khoảng 1h đi tàu từ Bordeaux) là vịnh Arcachon – một nơi cũng rất được người Pháp ưa chuộng về hải sản đặc biệt là hàu.
7. Thuê trọ ở đâu tại Bordeaux?
Như đã nói qua ở trên, bởi bất động sản đắt đỏ nên giá khách sạn/ airbnb tại trung tâm Bordeaux khá đắt. Nếu muốn tiết kiệm thì bạn hãy tham khảo một số khu vực bên ngoài Old Town như:
- Saint-Jean: Khu vực xung quanh ga chính Bordeaux Saint-Jean này vốn không được coi là một khu “đẹp” của Bordeaux, tuy nhiên những năm gần đây đã được chính quyền đầu tư phát triển nhiều nên ngày càng trở nên thịnh hành đặc biệt trong giới trẻ, với những tổ hợp kiến trúc-văn hóa-nghệ thuật đương đại nổi bật như La MECA, khu ẩm thực La Boca… Đây cũng chính là nơi chúng tôi chọn thuê airbnb bởi vị trí rất tiện lợi gần ga, và không hề có cảm giác thiếu an toàn.
- Bastide: nằm ở bờ phải sông Garonne, đây cũng là một khu vực hiện đang ngày càng trở nên thịnh hành như đã nhắc tới ở mục 2 phía trên. Bạn hãy thuê trọ ở gần tuyến xe điện Tram A nhất có thể để tiện vào trung tâm thành phố (bên bờ trái)
8. Bordeaux vs Burgundy: Nên đi vùng nào hơn?
Đây có lẽ là câu hỏi mà rất nhiều người yêu vang thắc mắc. Bản thân tôi cũng đã từng tới Burgundy (trong tiếng Pháp là Bourgogne) 2 lần, tại 2 điểm nổi tiếng nhất vùng là thủ phủ Dijon và thị trấn Beaune.
Nếu mục đích chính của bạn là để thưởng thức vang, thì câu trả lời đã quá rõ ràng: tất nhiên bạn phải đi cả 2 vùng vang nổi tiếng nhất thế giới này rồi!
Còn nếu vang không phải là mục tiêu chính hoặc duy nhất với bạn, thì về cơ bản Bordeaux là một thành phố sôi động hơn về nhiều mặt: Ẩm thực, văn hóa, nghệ thuật… so với Dijon, có nhiều lựa chọn day trip xung quanh khác ngoài vang hơn, tiện lợi để di chuyển bằng phương tiện công cộng hơn.
Burgundy cũng rất đẹp, nhưng ngoài thủ phủ Dijon thì chủ yếu thiên về cảnh đẹp đồng quê, thiên nhiên yên bình…, và để khám phá khu vực này thì bạn bắt buộc phải có xe hơi (hoặc xe đạp).
XEM THÊM:
Đi đâu, xem gì tại Bordeaux – Hướng dẫn du lịch chi tiết
Ăn gì, uống gì ở Bordeaux: Đặc sản địa phương và những địa chỉ phải thử
Một ngày tại SAINT-ÉMILION – vùng vang UNESCO nổi tiếng gần Bordeaux
Kiến thức vang cơ bản: Vì sao vang Bordeaux nổi tiếng đến vậy?
Tổng quan du lịch TOULOUSE – 5 thông tin cơ bản thú vị
*Mọi hình ảnh và nội dung trong bài viết trên là bản quyền của Ẩm Thực Hiện Đại.
